Μεγάλη επιτυχία των μαθητών του Γενικού Λυκείου Καλαμπάκας

Σπυρίδων Βλιώρας, εφ. Τα Μετέωρα (& εφ. Έρευνα), 23/10/2009

Τρία βραβεία στον όγδοο Διαγωνισμό στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία

Το Μάρτιο του 2009, και συγκεκριμένα στις 5 του μηνός, πέντε μαθήτριες της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου Καλαμπάκας έλαβαν μέρος στον όγδοο Πανευρωπαϊκό Διαγωνισμό στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία μαζί με συμμαθητές τους από όλη την Ευρώπη και την Κύπρο.

Ο διαγωνισμός οργανώνεται κάθε χρόνο από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σε συνεργασία με την Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά, την Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, τον Οργανισμό για την Διάδοση της Ελληνικής Γλώσσας και την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων.

Σκοποί του διαγωνισμού είναι να αναδειχθεί η ευρωπαϊκή διάσταση της ελληνικής Αρχαιότητας και η σημασία της μελέτης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας για τον σύγχρονο άνθρωπο, να προβληθεί η αρχαία ελληνική γλώσσα ως φορέας και μέσον έκφρασης ανθρωπιστικών αξιών και ως θεμελιώδης συνιστώσα των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών και να ενισχυθεί η καλλιέργεια των κλασικών γραμμάτων στα ευρωπαϊκά σχολεία.

Από την πραγματοποίηση του διαγωνισμού προκύπτει μεγάλη ωφέλεια για τους μαθητές που συμμετέχουν, γιατί διευρύνουν τις γνώσεις τους στα αρχαία ελληνικά και ενισχύουν το ενδιαφέρον τους για τις κλασικές σπουδές. Επιπλέον, τους δίνεται η ευκαιρία να συνεργαστούν με συμμαθητές τους από άλλες χώρες και να δουν το έμπρακτο ενδιαφέρον των χωρών αυτών για την κλασική κληρονομιά. Αλλά και οι καθηγητές έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών τους για τις κλασικές σπουδές.

Η ύλη του διαγωνισμού επιλέγεται από αρχαία ελληνικά κείμενα της αττικής διαλέκτου, πεζά και ποιητικά. Για τον όγδοο διαγωνισμό οι μαθητές καλούνταν να μελετήσουν τον Κρίτωνα του Πλάτωνα (Κεφ. 9 – 14, § 48b - 53a: «Οὐκοῦν ἐκ τῶν ὁμολογουμένων τοῦτο σκεπτέον, πότερον δίκαιον ... καὶ οὐ καταγέλαστός γε ἔσῃ ἐκ τῆς πόλεως ἐξελθών.»

Τα θέματα του διαγωνισμού χωρίζονται σε δύο ομάδες: α.ερωτήσεις κατανόησης του εξεταζόμενου αποσπάσματος. (Συνολική αξιολόγηση: 60 μόρια) β.ερωτήσεις ανάπτυξης του εξεταζόμενου έργου. (Συνολική αξιολόγηση: 40 μόρια). Το σύνολο των ερωτήσεων ανάγεται σε 100βαθμη κλίμακα.

Συγκεκριμένα, το εξεταζόμενο απόσπασμα έχει έκταση έως 20 σειρές ή στίχους και συνοδεύεται από δύο (2) ερωτήσεις κατανόησης, στις οποίες δίνεται σύντομη απάντηση και είναι υποχρεωτικές και τρεις (3 ) ερωτήσεις ανάπτυξης, από τις οποίες επιλέγονται δύο (2) από τις τρεις (3) και ζητείται ευρύτερη παραγωγή λόγου.

Οι ερωτήσεις κατανόησης αναφέρονται: μία (1) στη μετάφραση του συγκεκριμένου αποσπάσματος και αξιολογείται με 30 μόρια. Μία (1) στη γλωσσική επεξεργασία και στη δομή του αποσπάσματος και αξιολογείται συνολικά με 30 μόρια.

Οι ερωτήσεις ανάπτυξης αναφέρονται: μία (1) στο περιεχόμενο όλου του έργου και στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει (20 μόρια). Μία (1) στην ένταξη όλου του έργου στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του (20 μόρια) και μία (1) στις ιδέες και στις αξίες του έργου σε σχέση με τη σύγχρονη πραγματικότητα. (20 μόρια).

Προκειμένου να συμμετέχουν οι μαθήτριες του Λυκείου μας είχε προηγηθεί εξαντλητική προετοιμασία στο σχολείο υπό την καθοδήγηση του φιλολόγου τους Σπυρίδωνος Βλιώρα. Τελικά, τρεις από τις πέντε μαθήτριες τιμήθηκαν με έπαινο: η Υφαντή Ελπίδα του Δημητρίου, η Αναστασίου Σοφία του Βασιλείου και η Κουβελά Ευθυμία του Χαραλάμπους. Μάλιστα από τους τέσσερις επαίνους που δόθηκαν σε μαθητές του Νομού Τρικάλων οι τρεις αφορούσαν μαθήτριες του Γενικού Λυκείου Καλαμπάκας!

Παραθέτουμε στο τέλος τα θέματα του Διαγωνισμού. Περισσότερες πληροφορίες για το διαγωνισμό, τα θέματα παρελθόντων ετών, ενδεικτικές απαντήσεις καθώς και την ύλη για τον επόμενο 9ο Διαγωνισμό μπορούν να πληροφορηθούν οι ενδιαφερόμενοι στην ιστοσελίδα www.vlioras.gr

Θέματα

Πλάτωνος Κρίτων, κεφ. 11 ή 50a – c

ΣΩ. Ἀλλ’ ὧδε σκόπει. εἰ μέλλουσιν ἡμῖν ἐνθένδε εἴτε ἀποδιδράσκειν, εἴθ’ ὅπως δεῖ ὀνομάσαι τοῦτο, ἐλθόντες οἱ νόμοι καὶ τὸ κοινὸν τῆς πόλεως ἐπιστάντες ἔροιντο· «εἰπέ μοι, ὦ Σώκρατες, τί ἐν νῷ ἔχεις ποιεῖν; ἄλλο τι ἢ τούτῳ τῷ ἔργῳ ᾧ ἐπιχειρεῖς διανοῇ τούς τε νόμους ἡμᾶς ἀπολέσαι καὶ σύμπασαν τὴν πόλιν τὸ σὸν μέρος; b ἢ δοκεῖ σοι οἷόν τε (εἶναι) ἔτι ἐκείνην τὴν πόλιν εἶναι καὶ μὴ ἀνατετράφθαι, ἐν ᾗ ἂν αἱ γενόμεναι δίκαι μηδὲν ἰσχύωσιν ἀλλὰ ὑπὸ ἰδιωτῶν ἄκυροί τε γίγνωνται καὶ διαφθείρωνται;» τί έροῦμεν, ὦ Κρίτων, πρὸς ταῦτα καὶ ἄλλα τοιαῦτα; πολλὰ γὰρ ἄν τις ἔχοι, ἄλλως τε καὶ ῥήτωρ, εἰπεῖν ὑπὲρ τούτου τοῦ νόμου ἀπολλυμένου ὃς τὰς c δίκας τὰς δικασθείσας προστάττει κυρίας εἶναι. ἢ ἐροῦμεν πρὸς αὐτοὺς ὅτι « Ἠδίκει γὰρ ἡμᾶς ἡ πόλις καὶ οὐκ ὀρθῶς τὴν δίκην ἔκρινεν;» ταῦτα ἢ τί ἐροῦμεν;

ΚΡ. Ταῦτα νὴ Δία, ὦ Σώκρατες.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

1. Να μεταφρασθεί το κείμενο.

2. α. πολλὰ γάρ...κυρίας εἶναι: να μεταφερθεί η περίοδος στον πληθυντικό αριθμό. β. ὀνομάσαι, τῷἔργῳ, αἱ γενόμεναι, ὑπὸἰδιωτῶν, κυρίας: να αναγνωρισθούν συντακτικώς οι λέξεις. γ. Να γραφούν δύο παράγωγα, απλά ή σύνθετα, για κάθε μία από τις λέξεις: σκόπει, ἀπολέσαι, ἐπιχειρεῖς, διανοῇ, προστάττει.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

1. α. Σε ποιο γραμματειακό είδος ανήκει το έργο; β. Να αποδώσετε συνοπτικά το περιεχόμενο του έργου. (Η απάντηση να μην υπερβαίνει τις 20 γραμμές).

2. Ποιες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες οδήγησαν στην καταδίκη του Σωκράτη το 399 π.Χ.; (Η απάντηση να μην υπερβαίνει τις 20 γραμμές).

3. Να κρίνετε τη στάση του Σωκράτη απέναντι στους νόμους και στην Πολιτεία σε σχέση με την σημερινή πραγματικότητα. (Η απάντηση να μην υπερβαίνει τις 20 γραμμές).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις κατανόησης και δύο από τις ερωτήσεις ανάπτυξης.