Δημάκης ('Ενας πασάς διαβαίνει)

'Eνας πασάς διαβαίνει κι άλλος έρχεται.

στα Τρίκαλα πααίνουν, μέσ' στο Χασαπά.

Γυρεύουν τους γιρόντους τους Τρικαλινούς,

γυρεύουν τους παπάδες τ' Ασπροπόταμου.

Γυρεύουν το Γιαννίκα ν-από την Κρανιά,

γυρεύουν το Δημάκη ν-απ' την Καστανιά.

Δημάκης τρώει και πίνει στα ψηλά βουνά,

στου Τρίτσου τα σαράγια, μέσ' στο Μέτσοβο.

Ο Δημάκης ήταν προεστός της επαρχίας Ασπροποτάμου και καταγόταν από το χωριό Χαλίκι της Καλαμπάκας. Η δράση του απλωνόταν ως τη Ρούμελη και την Ήπειρο. Στα 1770, μετά από σφαγές που έγιναν στη Θεσσαλία, ο Δημάκης κατέφυγε στο Μέτσοβο. Για την εκεί παραμονή του κάνει λόγο το παραπάνω δημοτικό. (βλ. Σοφοκλής Δημητρακόπουλος, Ιστορία και Δημοτικό Τραγούδι, εκδ. Παρουσία, Αθήνα 31998, σελ. 162)

Οι στίχοι και η μελωδία του, όπως παρουσιάστηκε απ' τη χορωδία μας, προέρχονται από καταγραφή που πραγματοποίησε στη Θεσσαλία ο αείμνηστος Σίμων Καράς και πέρασαν στη δισκογραφία το 1979, στο δίσκο "Τραγούδια Θεσσαλίας 1". Μάλιστα, το περιοδικό Δίφωνο, στο τεύχος του Μαΐου 1999, κάνοντας μια αναδρομή σε "έναν αιώνα ελληνικής μουσικής" και παρουσιάζοντας τους 100 καλύτερους δίσκους του αιώνα μας, περιλαμβάνει μέσα και τον συγκεκριμένο αυτό δίσκο.

;Η καταγραφή σε βυζαντινή παρασημαντική έγινε απ' το φιλόλογο Σπυρίδωνα Βλιώρα με τη γραμματοσειρά BySpyrus, που κατασκευάστηκε απ' τον ίδιο με το πρόγραμμα Fontographer 4.1. Το ερμήνευσε η χορωδία του Συλλόγου Φίλων Παραδοσιακής Μουσικής και Ψαλτικής Τέχνης "Ο 'Αγιος Βησσαρίων" στις 24 Σεπτεμβρίου 1999 στην Καλαμπάκα.

Ο Δημάκης (Ένας Πασάς διαβαίνει). Καταγραφή: Σπυρίδων Βλιώρας, Κλασικός Φιλόλογος