Ένας στους δύο δεν ανοίγει βιβλίο

Βίκυ Χαρισοπούλου, εφ. Τα Νέα, 17/5/2005

Περίπου ένας στους δύο Έλληνες δεν διαβάζει, σύμφωνα με νέα στοιχεία που φτάνουν στα χέρια ξένων εκδοτών στη Διεθνή Έκθεση Bιβλίου Θεσσαλονίκης

Στην Ελλάδα των έντεκα εκατομμυρίων κατοίκων, η γνώση πωλείται κατ' αποκλειστικότητα από 277 βιβλιοπωλεία, συγκεντρωμένα στην πλειονότητά τους στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.

Ελληνικές πόλεις μεγαλύτερες των 100.000 κατοίκων δεν έχουν βιβλιοπωλεία. Έχουν, όμως, σούπερ - μάρκετ βιβλιοχαρτοπωλεία, ψιλικατζίδικα ή - έστω - πρακτορεία Τύπου, στα οποία διατίθενται και βιβλία. Συνολικά στη χώρα, υπάρχουν περί τα 3.500 σημεία πώλησης βιβλίων.

Ίσως και να είναι αρκετά, καθώς από την «Πανελλήνια Έρευνα Αναγνωστικής Συμπεριφοράς και Πολιτιστικών Πρακτικών» του EKEBI προκύπτει ότι το 43,8% των κατοίκων της χώρας δεν διαβάζει κανένα βιβλίο, ενώ μόνο ένας στους δέκα (με εμφανή την υπεροχή των γυναικών όλων των ηλικιών) διαβάζει περισσότερα από εννέα βιβλία ετησίως.

Στοιχεία για την «Αγορά του βιβλίου στην Ελλάδα» καταγράφηκαν από το EKEBI και κυκλοφορούν (σε έντυπο τυπωμένο αποκλειστικά στην αγγλική γλώσσα, καθώς απευθύνεται στους ξένους εκδότες και επισκέπτες) στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου που άνοιξε χθες έως και θα λειτουργεί ώς την Κυριακή στις εγκαταστάσεις τής HELEXPO Θεσσαλονίκης.

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία του EKEBI, το 82% των εκδοτικών οίκων έχουν την έδρα τους στην Αθήνα, το 11% στη Θεσσαλονίκη και μόλις 7% στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πρώτος σε αριθμό νέων τίτλων ανά έτος έρχεται ο εκδοτικός οίκος «Πατάκης» (350 νέοι τίτλοι το 2003) και ακολουθούν τα «Ελληνικά Γράμματα» (274 τίτλοι), οι εκδόσεις «Σάκκουλας» (235), «Καστανιώτης» (205), «Κέδρος» (202), «Μεταίχμιο» (175) κ.ά.

H εικόνα τού «βιβλιοπωλείου με ατμόσφαιρα» εξέλιπε μάλλον ανεπιστρεπτί, καθώς η εμπορική δραστηριότητα μεταφέρθηκε την τελευταία δεκαετία στα μεγάλα - αλυσίδες βιβλιοπωλείων («Ελευθερουδάκης», «Παπασωτηρίου», «Πρωτοπορία»), όπως προκύπτει από την έρευνα του EKEBI.

Το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο ανήκει στον εκδοτικό οίκο «Μαλλιάρης» στη Σταυρούπολη της Θεσσαλονίκης (3.000 τ.μ ), ενώ ακολουθούν το βιβλιοπωλείο «Ελευθερουδάκη» (της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα) με 2.500 τ.μ, ο «Μαλλιάρης» της Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη με 2.000 τ.μ. και ο «Πατάκης» στην Αθήνα με 1.500 τ.μ.

«Το επικείμενο άνοιγμα των καταστημάτων FNAC σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη μπορεί να φέρει αλλαγές στο σημερινό σκηνικό», σημειώνεται στην έκδοση του EKEBI. Το βιβλίο στην Ελλάδα είναι μάλλον ακριβό. Ο μέσος όρος της τιμής ενός βιβλίου κυμαίνεται σήμερα στην Ελλάδα περί τα 18 ευρώ. H αύξηση στις τιμές αποδίδεται στην ένταξη της χώρας στη ζώνη τού ευρώ (από το 2002).

Σε πρωτογενές - σχεδόν εμβρυακό στάδιο - βρίσκεται το δίκτυο των βιβλιοθηκών, καθώς όπως σημειώνεται «δεν έχει προσαρμοστεί ώστε να παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες».

Στην Ελλάδα λειτουργούν σήμερα περί τις 2.000 βιβλιοθήκες, από τις οποίες οι 962 είναι δημόσιες και ιδιωτικές, οι 233 Πανεπιστημίων και κολεγίων, 315 ανήκουν σε ερευνητικά ινστιτούτα και οργανισμούς. Στο έντυπο δεν καταγράφεται, αλλά 15.589 σχολεία της χώρας δεν έχουν βιβλιοθήκη.

Επεισόδια στα εγκαίνια

Λίγο πριν από τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, ομάδα 60 φοιτητών της Αρχιτεκτονικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου οργάνωσε διαμαρτυρία μπροστά στο περίπτερο 14 της HELEXPO, προσδοκώντας την άφιξη της υπουργού Παιδείας, στην οποία ήθελαν να δώσουν τα αιτήματά τους για την αξιολόγηση των πτυχίων. Ύστερα από μικροσυμπλοκή με την ασφάλεια της έκθεσης, κάποιοι από τους συγκεντρωμένους έριξαν πέτρες, σπάζοντας την τζαμαρία της κεντρικής εισόδου. H ασφάλεια ζήτησε ενισχύσεις από την Αστυνομία, που συνεπλάκησαν - χτυπώντας με κλομπ - με τους διαδηλωτές, τους οποίους καταδίωξαν μέχρι έξω από την κεντρική πύλη της HELEXPO.

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ FNAC ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Γαλλική «εισβολή» αναμένεται να αλλάξει τις ισορροπίες

H γαλλική Fnac, μία από τα πιο διάσημες αλυσίδες στην αγορά βιβλίου, μουσικής, αλλά και ηλεκτρονικών ειδών, θα ανοίξει το πρώτο της κατάστημα και στην Ελλάδα. Τα εγκαίνια προγραμματίζονται τον Νοέμβριο στο Μαρούσι και αναμένονται αλλαγές στο τοπίο της κατανάλωσης πολιτισμού.

Το κατάστημα θα στεγαστεί σε χώρο 2.200 τ.μ. στο εμπορικό κέντρο της Lamda Olympia Development στο Μαρούσι (κοντά στον Σταθμό της Νεραντζιώτισσας) και θα πωλεί 60.000 διαφορετικούς κωδικούς προϊόντων, από βιβλία, CD και DVD μέχρι τηλεοράσεις, ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές και κινητά τηλέφωνα. Πρόκειται για επένδυση 3 εκατ. ευρώ, που θα απασχολήσει 50-70 εργαζομένους.

Στην πρεσβεία της Γαλλίας, χθες, οι άνθρωποι της Fnac έδωσαν τις πρώτες πληροφορίες για την ελληνική της «έκδοση», σημειώνοντας πως στα σχέδια της εταιρείας, στην οποία κατά 50% συμμετέχει ο όμιλος Μαρινόπουλος, είναι στην πρώτη φάση της επέκτασής της να λειτουργήσουν 3 ή 4 καταστήματα στην Αθήνα και 2-3 στη Θεσσαλονίκη, ενώ συνολικά η Fnac θα επενδύσει στην Ελλάδα περίπου 30 εκατ. ευρώ.

Πρόσφατα η Fnac γιόρτασε τα 50 της χρόνια και διά στόματος του προέδρου της Ντενίς Ολιβέν, ο οποίος βρέθηκε χθες στην Αθήνα, «υπερηφανεύεται» πως έχει μείνει πιστή στις αρχές της από τα πρώτα βήματα μέχρι σήμερα. Να είναι προσιτή σε όλους και φιλική στον καταναλωτή. Έχουν ήδη ανοίξει καταστήματα στην Ισπανία, την Πορτογαλία, Βραζιλία, Ιταλία, Ελβετία, Ταϊβάν και τώρα στην Ελλάδα - «κάτι που έπρεπε να είχαμε ήδη κάνει», είπε ο κ. Ολιβέν. «Στην Ελλάδα», διαπίστωσαν οι Γάλλοι, «υπάρχει από τον κόσμο ενδιαφέρον για το προϊόν, αλλά και εμπορικό ενδιαφέρον μέσα στο γενικότερο κλίμα».

Το 50% της ελληνικής Fnac θα αφορά βιβλία, δίσκους, DVD και το άλλο 50% ηλεκτρονικά και άλλα είδη. «Ανεξάρτητες» παραγωγές, μικρές εκδόσεις, ακόμη και οι πιο δυσεύρετοι τίτλοι, πρόσθεσαν, θα βρουν θέση στα ράφια της ελληνικής Fnac, ενώ η φιλοσοφία αυτού του σούπερ μάρκετ πολιτισμού είναι να ενσωματωθεί στην ελληνική αγορά με ελληνικό πνεύμα αλλά και όλες τις ελληνικές κυκλοφορίες. «H Fnac στην Πορτογαλία είναι πορτογαλέζικη Fnac», είπε ο Ντενίς Ολιβέν, «στην Ισπανία ισπανική, στην Βαρκελώνη καταλάνικη».

Ο ετήσιος τζίρος του πρώτου καταστήματος, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα κυμανθεί από 315.000 έως 1 εκατ. ευρώ. Ως προς τις τιμές, σύμφωνα με στελέχη της Fnac, θα είναι ίδιες, αν όχι χαμηλότερες σε σχέση με τα δεδομένα της ελληνικής αγοράς.