Σχολικές βιβλιοθήκες στα λόγια...

Βασίλης Ρούβαλης, εφ. Ελευθεροτυπία, 14/7/2006

Η πρόσφατη ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας για την «Επικαιροποίηση της επιλογής του υλικού των συλλογών των σχολικών βιβλιοθηκών στο πλαίσιο του Γ' ΚΠΣ (υπουργική απόφαση υπ' αρ. 83995/Γ7/26-8-05, ΦΕΚ 1287/τ. Β'/14-9-05) ανακινεί το ζήτημα που ταλαιπωρεί τους μαθητές και τους καθηγητές, τους συγγραφείς αλλά και τους εκδότες, οι οποίοι διαπιστώνουν ότι σε βάθος χρόνου -κι ασχέτως των όποιων προσώπων ηγούνται του υπουργείου- η μέριμνα της Πολιτείας είναι περιορισμένη όσον αφορά το «φυτώριο» της γνώσης, της έρευνας, της εκπαίδευσης.

Ο κατάλογος εγκεκριμένου υλικού που καταρτίστηκε από την επιτροπή του ΥΠΕΠΘ αγγίζει τον αριθμό των 13.252 τίτλων. Αγνωστο παραμένει ο τρόπος της τελικής επιλογής, η τελική χρηματοδότηση, ο χρόνος εκτέλεσης του έργου, το οποίο ανήκει στην αρμοδιότητα της Διεύθυνσης Σπουδών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ποια αναβάθμιση;

Στόχος του υπουργείου αλλά κι όλων των σχετιζόμενων με τον κόσμο του βιβλίου φορέων είναι η αναβάθμιση του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος που, φευ, προσδοκά αλλά δεν καταφέρνει ν' αγγίξει το επίπεδο των ευρωπαϊκών προτύπων. Η ιστορία της γκρίνιας, του προβληματισμού αλλά και των ευάλωτων υπουργικών αποφάσεων φαίνεται πως επαναλαμβάνεται. Και, το κυριότερο, φαίνεται ότι όλα αυτά δεν προσφέρουν τίποτε περισσότερο ή λιγότερο στη νενομισμένη αντίληψη για ελληνική παιδεία μειωμένων ταχυτήτων και μέτριων υποδομών. Ο καταρτισμένος κατάλογος του ΥΠΕΠΘ δεν στερείται καλών προθέσεων, ούτε μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι δεν διαθέτει τίτλους που καλύπτουν ευρύτερα τις απαιτούμενες θεματικές για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: ελληνική γλώσσα, ιστορία, φιλοσοφία, λαογραφία, πολιτική θεωρία, κοινωνία και οικονομία, τέχνες, θετικές επιστήμες, λεξικά και περιοδικά. Το ζητούμενο όμως είναι το πώς και το πότε θα υλοποιηθούν.

Από την άλλη πλευρά, ο εκδοτικός κόσμος, διά του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοπωλών Γιώργου Δαρδανού, κρούει τον κώδωνα προς το υπουργείο, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που γίνονται αποδέκτες ενός καταλόγου προφανώς ωφέλιμου για όλους. Πέρα από την οικονομική σχέση που θα αναπτυχθεί, ο εμπλουτισμός των βιβλιοθηκών θα ανανεώσει την αποτελεσματικότητα και θα ενισχύσει τη μαθητική φιλέρευνη διάθεση, ενώ παράλληλα θα δώσει το έναυσμα για αναζήτηση περισσότερων τίτλων στην ελεύθερη αγορά του βιβλίου.

Απαξιωμένα βιβλία

«Ζητούμε να λειτουργήσουν οι παλιές βιβλιοθήκες, να εμπλουτιστούν οι υπάρχουσες και να λειτουργήσουν καινούργιες», επιμένει ο Γ. Δαρδανός. Και με έντονο ύφος κάνει λόγο στην «Ε» για «απαξιωμένα βιβλία, φυλακισμένα από τους μοναδικούς υπευθύνους που είναι οι κυβερνήσεις αλλά και η τοπική αυτοδιοίκηση». Και δίνει αναλυτικά στοιχεία για την κατάσταση, λέγοντας ότι «στην Ελλάδα, σε σύνολο 16.089 σχολείων, μονοθέσιων και πολυθέσιων, έχουν ιδρυθεί μόνον 499 βιβλιοθήκες. Ακόμη και σήμερα, που σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση όλα τα σχολεία διαθέτουν βιβλιοθήκη, στη χώρα μας λειτουργούν 15.590 σχολεία χωρίς σχολική βιβλιοθήκη...».

Μια σύντομη περιήγηση στις υπάρχουσες ή ανύπαρκτες σχολικές βιβλιοθήκες υπενθυμίζει ότι ο δρόμος που πρέπει να διανυθεί είναι μακρύς: ο πρώην υπουργός Παιδείας Γεράσιμος Αρσένης ίδρυσε 499 βιβλιοθήκες, ο επόμενος υπουργός Πέτρος Ευθυμίου εξήγγειλε μεν την ίδρυση χιλίων νέων βιβλιοθηκών, αλλά ουδέν έπραξε, ώστε λίγο αργότερα ο νυν πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής να κάνει βαρυσήμαντες αλλ' αναξιόπιστες δηλώσεις για βιβλιοθήκη σε κάθε ελληνικό σχολείο και, τέλος, η υπουργός Παιδείας Μαριέττα Γιαννάκου να παρακολουθεί απλώς την άπραγη πραγματικότητα των ελληνικών σχολικών βιβλιοθηκών: ανύπαρκτη κτιριακή υποδομή, απολυμένοι βιβλιοθηκονόμοι, κλειστές πόρτες -κυριολεκτικά και μεταφορικά- για φιλομαθείς μαθητές κι εκπαιδευτικούς.