Προσεχώς... το ψηφιακό σινεμά

Παναγιώτης Παναγόπουλος, εφ. Καθημερινή, 5/11/2006

Ένας δίσκος με πολύ περισσότερες δυνατότητες αντικαθιστά την κλασική ταινία

Η πιο τεχνολογική τέχνη, ο κινηματογράφος, εξακολουθεί να παραμένει περίπου όπως και στις αρχές της δημιουργίας του σε ό,τι αφορά την προβολή στις κινηματογραφικές αίθουσες. Αυτή η αναντιστοιχία της κινηματογραφικής τέχνης με την εποχή της φαίνεται ακόμη εντονότερα σήμερα, αφού οι ψηφιακές εξελίξεις έχουν γίνει προσβάσιμες και προσιτές ακόμη και στους απλούστερους χρήστες. Οποιοσδήποτε άνθρωπος στον κόσμο μπορεί να αγοράσει μια ψηφιακή κάμερα, να καταγράψει εικόνα και ήχο απευθείας σε DVD και να την προβάλει σε οθόνη υψηλής πιστότητας, με κόστος που πλέον δεν είναι απαγορευτικό ακόμη και για τα μεσαία πορτοφόλια.

Από την άλλη πλευρά, η κινηματογραφική αίθουσα ελάχιστα έχει αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες. Παρά τις βελτιώσεις στις συνθήκες της προβολής, τα μηχανήματα προβολής είναι ουσιαστικά τα ίδια με εκείνα που υπήρχαν στα σινεμά όλο τον προηγούμενο αιώνα. Δεν θα παραμείνουν όμως για πολύ ακόμη και αυτό σημαίνει την έναρξη μιας εντελώς διαφορετικής εποχής στην κινηματογραφική προβολή. Το ψηφιακό σινεμά έχει ήδη κατακτήσει μεγάλο μέρος στη διαδικασία παραγωγής των ταινιών. Εχει λύσει τα χέρια των νέων δημιουργών με τη φτηνή και απλή διαδικασία, αλλά χρησιμοποιείται και από μεγάλα στούντιο και καταξιωμένους δημιουργούς. Για παράδειγμα, ο Μάικλ Μαν γύρισε μεγάλο μέρος των δύο τελευταίων του ταινιών, του «Collateral» και του «Miami Vice» με ψηφιακή κάμερα, συνδυάζοντας τα pixel με το παραδοσιακό φιλμ και την καλλιτεχνική επιλογή με το χαμηλότερο κόστος.

Όπως φαίνεται, η εικόνα του παραδοσιακού αιθουσάρχη με τη μηχανή προβολής και την κόπια του φιλμ θα είναι παρελθόν μέσα στα επόμενα χρόνια. Η νέα «κόπια» για την προβολή των νέων ταινιών θα γίνεται με τρόπο που θυμίζει το οικιακό DVD. Πριν από ένα χρόνο, έξι μεγάλα κινηματογραφικά στούντιο (Universal, Paramount, Fox, Warner, Disney, Sony) ίδρυσαν την εταιρεία DCI LLC (Digital Cinema Initiatives) με σκοπό να καθορίσουν τις προδιαγραφές του νέου φορμά. Μέχρι το τέλος του χρόνου υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ θα υπάρχουν περίπου χίλιες αίθουσες ψηφιακής προβολής, οι οποίες πρόκειται να τριπλασιαστούν στο τέλος του 2007. Είναι θέμα χρόνου, λοιπόν, πότε θα φτάσει και στην Ευρώπη η νέα τάση.

Τι σημαίνει όμως η ψηφιακή προβολή μιας ταινίας; Πολύ περισσότερες δυνατότητες (για τους αιθουσάρχες) και πολύ καλύτερη ποιότητα προβολής (για το κοινό). Από τα τεχνικά χαρακτηριστικά που αποτελούν τις προδιαγραφές του digital cinema, ελάχιστα μπορεί να κατανοήσει ο μέσος θεατής. Αυτό όμως που μπορεί να αντιληφθεί είναι ότι οι «χαρακιές» στην ταινία θα εξαφανιστούν, ενώ η ποιότητα του ήχου που θα μεταφέρεται από 16 κανάλια θα καταργήσει όλα τα υπάρχοντα συστήματα (όπως π.χ. το Dolby) και θα έχει τη δυνατότητα να παράγει αποχρώσεις ήχων σε συχνότητες τέτοιες, που ούτε τα ζώα μπορούν να αντιληφθούν.

Η νέα «κόπια» είναι ένα δισκάκι, το Digital Cinema Package (DCP), με τεράστια χωρητικότητα. Μπορεί να φτάσει και τα τρία terrabytes! Από το ίδιο DCP θα μπορεί να γίνεται ταυτόχρονη προβολή σε διαφορετικές αίθουσες με διαφορετικές ώρες έναρξης μέσω ενός κεντρικού υπολογιστή, ενώ σημαντικές είναι και οι δυνατότητες ασφάλειας που προσφέρει το νέο σύστημα, αφού το DCP ξεκλειδώνεται μόνο με ένα κωδικό πρόσβασης που δίνει ο διανομέας στον αιθουσάρχη.

Το κόστος της μετατροπής

Υπάρχει ωστόσο και μία –σημαντική– πλευρά, που μπορεί να καθυστερήσει τη μετατροπή των αιθουσών και αυτή είναι το κόστος, ειδικά σε αγορές όπως η ελληνική. Με την έναρξη της λειτουργίας πολλών multiplex, οι παραδοσιακές αίθουσες αναγκάστηκαν να επενδύσουν μεγάλα ποσά προκειμένου να ανακαινιστούν και να κρατήσουν το κοινό τους. Τώρα που η τεχνολογία απαιτεί από αυτούς περίπου 150.000 ευρώ για τη μετατροπή μιας παραδοσιακής αίθουσας σε ψηφιακή, ποιος θα δώσει το κίνητρο για να προχωρήσουν οι αλλαγές; Απ’ ό,τι φαίνεται, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες θα είναι αναπόφευκτη και αφού τα στούντιο και οι διανομείς θα έχουν ένα μεγάλο οικονομικό όφελος από τον περιορισμό των εξόδων, ο αγώνας στον κινηματογραφικό χώρο θα μεταφερθεί για ακόμη μία φορά στις αίθουσες και θα δοκιμάσει τις δυνάμεις των «μικρών».

Εικόνα νέας εποχής

Η εξοικείωση του κοινού με τα νέα μέσα προβολής εικόνας είναι πρωτοφανής τα τελευταία χρόνια και στο πολύ κοντινό μέλλον όλα θα είναι πολύ πιο προσιτά στον καθένα. Αρκεί να έχει μια γρήγορη σύνδεση στο Ιντερνετ ή ένα iPod. Για τους χρήστες του Ιντερνετ η ιστοσελίδα YouTube (www.youtube. com) είναι τόσο δημοφιλής όσο το google ή το yahoo. Στο YοuTube βρίσκονται αποθηκευμένα αποσπάσματα ταινιών και συναυλιών, νέα βίντεο κλιπ, ακόμη και home videos. Η σημασία αυτής της ιστοσελίδας γίνεται σαφής από την πρόσφατη εξαγορά της από το Google με το ποσό των 1,65 δισ. δολαρίων! Παράλληλα, το δημοφιλές γκάτζετ iPod διαρκώς εξελίσσεται για την αποθήκευση και αναπαραγωγή και εικόνας, ενώ οι ηλεκτρονικές σελίδες πώλησης μουσικής έχουν επεκταθεί στις ταινίες και στα επεισόδια τηλεοπτικών σειρών.