Ελέφαντες 3 εκατ. ετών στα Γρεβενά
Βίκυς Χαρισοπούλου, εφ. Τα Νέα, 22/1/2008
ΠΙΣΤΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΔΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΖΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΕ ΕΚΘΕΣΗ
Την πιστή αναπαράσταση ενός προϊστορικού ελέφαντα επιχείρησε (σε σμίκρυνση 1:10) ο Ολλανδός ειδικός Ρέμι Μπέικερ. Η κατασκευή θα φιλοξενείται στο μικρό μουσείο της πρώην κοινότητας Μηλιάς, στα Γρεβενά |
«Πατρίδα» των αρχαιότερων (3.000.000 και πλέον ετών) και μεγαλύτερων στον κόσμο προϊστορικών ελεφάντων ήταν η περιοχή των Γρεβενών, αλλά... τα ίχνη τους «στριμώχτηκαν» στο πρώην κοινοτικό κατάστημα Μηλιάς.
«Οι χαυλιόδοντες του μαστόδοντα, μήκους σχεδόν πέντε μέτρων, αποτελούν χωρίς αμφιβολία τους μεγαλύτερους που έχουν βρεθεί στον κόσμο, ενώ ο εντοπισμός τής κάτω γνάθου και μεγάλου μέρους του σκελετού του ζώου καθιστά το εύρημα εξαιρετικά σημαντικό για την έρευνα, καθώς παρέχει μοναδικά στοιχεία για την εξέλιξη, την παλαιοβιολογία και την εξέλιξη του συγκεκριμένου είδους, σε παγκόσμια κλίμακα. Μας δίνει τη δυνατότητα υπολογισμού τόσο του ύψους του μαστόδοντα (3 μέτρα, περίπου, στο ύψος του ώμου) όσο και του βάρους του (6 τόνοι περίπου). Πρόκειται για αρσενικό ζώο, η βιολογική ηλικία του οποίου, όπως προκύπτει από τα δόντια της γνάθου, υπολογίζεται μεταξύ 25 και 30 χρόνων. Η γεωλογική ηλικία του υπολογίζεται στα 2,5-3 εκατ. χρόνια», υποστηρίζει η επικεφαλής τα τελευταία 17 χρόνια της ανασκαφής επίκουρη καθηγήτρια του ΑΠΘ Ευαγγελία Τ σουκαλά.
Άλλα ζώα της εποχής εκείνης που συνόδευαν τον γίγαντα ήταν ρινόκεροι, τάπιροι (συγγενείς των ρινόκερων με κολοβή προβοσκίδα), ένα τεράστιο αιλουροειδές, ο μαχαιρόδοντας, αρκούδες, ιππάρια (μικρόσωμα άλογα με τρία δάκτυλα στα πόδια τους), γαζέλες, ελάφια, αγριόχοιροι και ένας άλλος μαστόδοντας (Αnancus).
Εντυπωσιακά μεγάλη η κάτω γνάθος του προϊστορικού ελέφαντα (όπως θα εκτίθεται στη Μηλιά Γρεβενών) προδίδει το μέγεθος του ζώου, με βάρος 6 τόνων και ύψος 3,5 μέτρα |
Οι Ολλανδοί Ντικ Μολ (επιστημονικός συνεργάτης στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ρότερνταμ και της Οβέρνιε Γαλλίας, μέλος της παγκόσμιας επιτροπής των προβοσκιδωτών) και Βίλι Βαν Λόκχεμ (συνεργάτης του που εξειδικεύεται στα αιλουροειδή) πήραν μέρος στις ανασκαφές του περασμένου καλοκαιριού και τόνισαν το διεθνές ενδιαφέρον για την περιοχή.
Οι παλαιοντολογικές αποκαλύψεις στην περιοχή άρχισαν να γίνονται το 1997 όταν από την ομάδα ανασκαφών ανακαλύφθηκε το πρώτο ζευγάρι χαυλιοδόντων εντυπωσιακού μεγέθους (μήκους 4,39 μ.), οι οποίοι ήταν οι μεγαλύτεροι του συγκεκριμένου είδους που βρέθηκαν στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και πιθανόν στον κόσμο, σύμφωνα με το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες. Η έρευνα έφερε στο φως την κάτω γνάθο του ζώου, από τις πληρέστερες του είδους στην Ευρώπη, καθώς και οστά από τον υπόλοιπο σκελετό του.
Η παρουσία των προϊστορικών μαστοδόντων (διακρίνονται στα ευρήματα και οι χαυλιόδοντες μήκους σχεδόν 5 μ.) πιστοποιήθηκε πριν από δέκα χρόνια σε ανασκαφές που ξεκίνησαν με χρηματοδότηση της Νομαρχίας Γρεβενών το 1992 και συνεχίζονται |
Τα νέα ευρήματα, που αποκαλύφθηκαν το περασμένο καλοκαίρι, καθιστούν επιτακτική- 10 και πλέον χρόνια μετά την έναρξη της ανασκαφής και τα πρώτα εντυπωσιακά ευρήματα- την ανάγκη για την ίδρυση ενός πολυδύναμου κέντρου και μουσείου παλαιοντολογίας στην περιοχή, με απώτερο στόχο την οικονομική και τουριστική της ανάπτυξη αλλά και την προώθηση της έρευνας.
Στόχος το... φυσικό μέγεθος
Με τη συμβολή των Ολλανδών επιστημόνων που συμμετείχαν το περασμένο καλοκαίρι στις ανασκαφές διοργανώνεται την Κυριακή στη Νομαρχία Γρεβενών ημερίδα για τα προϊστορικά μαστόδοντα. Θα μετέχουν οι Ντικ Μολ και Βίλρι Βαν Λόκχεμ, επιστημονικοί συνεργάτες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Ρότερνταμ, η επικεφαλής της ανασκαφής Ευαγγελία Τσουκαλά και η Μαρία Κατσικιώρη, εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων- Υγροτόπων. Στη διάρκεια της ημερίδας θα παρουσιαστεί ομοίωμα - πιστή αναπαράσταση του ζώου (μαστόδονταςπροβοσκιδωτό του είδους Μammut borsoni) που βρέθηκε στην περιοχή. Η αναλογία είναι 1:10 (περίπου 70 εκατοστά μήκος επί 35 ύψος) και κατασκευάστηκε από πολυεστερική ρητίνη από τον Ολλανδό ειδικό Ρέμι Μπέικερ. Απώτερος στόχος είναι η κατασκευή (με την ίδια τεχνική) ομοιώματος του ζώου στο φυσικό του μέγεθος.