Αρχαία ΕλληνικάΓραμματική

Φθόγγοι και Γράμματα

Φωνήεντα

...

Σύμφωνα

...

Δίφθογγοι

• Οι δίφθογγοι της αρχαίας ελληνικής είναι 11: 8 κύριοι (αι, ει, οι, υι, αυ, ευ, ηυ, ου) και 3 καταχρηστικοί (ᾳ, ῃ, ῳ).
• Οι παραπάνω συνδυασμοί φωνηέντων προφέρονταν απ' τους αρχαίους πραγματικά σαν δίφθογγοι, δηλαδή το αι σαν αϊ...
• Το πρώτο φωνήεν του διφθόγγου λέγεται προτακτικό και το ακόλουθο ι ή υ λέγεται υποτακτικό. Το υποτακτικό ι των καταχρηστικών διφθόγγων γράφεται κάτω από τα προτακτικά α, η, ω και λέγεται υπογεγραμμένο γιώτα ή υπογεγραμμένη. Όταν όμως οι καταχρηστικοί δίφθογγοι γράφονται με κεφαλαία γράμματα, το ι κανονικά γράφεται προς τα δεξιά των προτακτικών και λέγεται προσγεγραμμένο γιώτα: ΤΗι ΗΜΕΡΑι ή ΤΗΙ ΗΜΕΡΑΙ.
• Οι δίφθογγοι γενικά είναι μακρόχρονοι. Μόνο οι δίφθογγοι αι και οι λογαριάζονται βραχύχρονοι, όταν βρίσκονται εντελώς στο τέλος ασυναίρετης κλιτής λέξης: οἱ ναῦται, οἱ κῆποι· αλλά τοῖς ναύταις, τοῖς κήποις.
• Είναι όμως το αι και το οι μακρόχρονα στην κατάληξη της ευκτικής και στο τέλος των επιρρημάτων και επιφωνημάτων: παιδεύοι, παιδεύσοι, παιδεύσαι (ευκτική) - οἴκοι, Ἰσθμοῖ, εὐοῖ, παπαῖ (επιρρήματα) - οἷ (προσωπική αντωνυμία)