Ασκήσεις

Βασικοί όροι, γενική κατηγορηματική, επιρρηματικό κατηγορούμενο, ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί

  1. Ἔφυγον περὶ τοὺς ἑκατόν.
  2. Ἠγγέλθη αὐτῷ ὅτι Μέγαρα ἀφέστηκε. (Θουκυδίδης, Α, 114)
  3. Τὰ ἔργα πολλάκις οὐ συμφωνεῖ τοῖς λόγοις.
  4. Ἡ πόλις τὸν Περικλέα ἐν ὀργῇ εἶχον. (Θουκυδίδης, B, 21)
  5. Οἱ μισθοφόροι ἦσαν εἰς μυρίους.
  6. Νόμιζε τὴν πατρίδαν οἶκον, τοὺς δὲ πολίτας ἐταίρους.
  7. Οἱ Ἀθηναῖοι Ἀντισθένην στρατηγὸν εἵλοντο.
  8. Οἱ στρατηγοὶ ἐξῆλθον πρῶτοι. (Ξενοφῶν, Κύρου ἀνάβασις, 7, 1, 12)
  9. Αἱ νῆες ἦλθον βοηθοὶ.
  10. Ἐγώ σε, ὦ Φαλῖνε, ἄσμενος (=εὐχαριστημένος) ἑόρακα. (Ξενοφῶν, Κύρου ἀνάβασις, 2, 1, 16)
  11. Οἱ τελευταῖοι τῶν Ἑλλήνων κατέβαινον εἰς τὰς κώμας ἀπὸ τοῦ ἄκρου ἤδη σκοταῖοι. (Ξενοφῶν, Κύρου ἀνάβασις, 4, 1, 10)
  12. Οἱ Πλαταιῆς ἐχώρουν ἁθρόοι. (Θουκυδίδης, Γ, 24)
  13. ᾜρετο δὲ τὸ ὕψος τοῦ τείχους μέγα. (Θουκυδίδης, Β, 75)
  14. (Φίλιππος) μέγας ηὐξήθη. (Δημοσθένης, Ὀλυνθιακός, 2, 5)
  15. Ἡ οἰκία ἐστὶ δέκα ταλάντων.
  16. Ἡ ἡγεμονία ἐστὶ τῆς πόλεως.
  17. Σόλων τῶν ἑπτὰ σοφῶν ἐκλήθη.
  18. Αἴσωπος ἐγένετο Ἰάδμονος.
  19. Ὑμεῖς οἰκεῖτε τὴν πόλιν, οἱ μὲν οὕτως ὁρῶντες, οἱ δὲ οὕτω ποιοῦντες
  20. Κῦρος ὁ βασιλεὺς ἔλεξε τοιάδε.
  21. Τούτους ἐστεφάνωσε Χάρης ὁ Ἀθηναῖος.
  22. Ἀποστέλλει Μελάνιππον, ἄνδρα Σπαρτιάτην.
  23. Ἀλλ᾽ ἦ, τὸ λεγόμενον, κατόπιν ἑορτῆς ἥκομεν. (Πλάτων, Γοργίας, 447a)
  24. Ἀλλ᾽, ὅπερ μέγιστόν ἐστι, καὶ τὴν ψυχὴν κρατίστην τῷ ἀνθρώπῳ (θεὸς) ἐνέφυσε. (Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα, 1, 4, 13)
  25. Ὁ κοινὸς ἱατρὸς θεραπεύσει σε, ὁ χρόνος.
  26. Ὁ θάνατός ἐστι διάλυσις δύο πραγμάτων, τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος.
  27. Τρία ἐστὶ τὰ μέγιστα, ἃ διαφυλάττει τὴν εὐδαιμονίαν τῆς πόλεως, ἡ τάξις τῶν νόμων, ἡ ψῆφος τῶν δικαστῶν, ἡ κρίσις.
  28. Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης.
  29. Μετὰ ταῦτα δὲ οἱ στρατηγοὶ βραχέως ἕκαστος ἀπελογήσατο. (Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 1, 7, 5)
  30. Τοῦτο ὑμᾶς δεῖ μαθεῖν, ὅτι τὸ συνέχον τὴν δημοκρατίαν ὅρκος ἐστί.
  31. Τὰ πονηρὰ κέρδη ἔχει μικρὰς ἡδονάς, ἔπειτα δὲ μακρὰς λύπας.
  32. Αἱ δημοκρατούμεναι πόλεις διοικοῦνται τοῖς κειμένοις νόμοις.
  33. Ἣφαιστος τέμνει τῷ ὀξεῖ πελέκει.
  34. Ἣφαιστος τέμνει τῷ πελέκει ὀξεῖ.
  35. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τί ποιεῖτε;
  36. Ἐντεῦθεν ἐξελαύνει σταθμοὺς τρεῖς παρασάγγας πεντεκαίδεκα ἐπὶ τὸν Εὐφράτην ποταμόν. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 1.4.11)
  37. Ἀγησίλαος δὲ μάλα φαιδρῷ τῷ προσώπῳ ἀπαγγεῖλαι τῷ Τισσαφέρνει τοὺς πρέσβεις ἐκέλευσεν. (Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος, 1, 13)
  38. Κατέλαβαν τὰς πόλεις ἐρήμους.
  39. Ἕκαστος ἄνθρωπος δύο πήρας φέρει.
  40. Προφαίνεται ἐλαύνων ἱδροῦντι τῷ ἵππῳ. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 1.8.1)
  41. Ἱππεύς τις προσήλαυνε καὶ μάλα ἰσχυρῶς ἱδρῶντι τῷ ἵππῳ. (Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 4, 5, 7)

Πλάγιες πτώσεις ως ετερόπτωτοι προσδιορισμοί

  1. Τὸ βιβλίον τοῦ Νικίου ἐστὶ παλαιόν.
  2. Τῶν τετραπόδων πονηρότατόν ἐστι ἀλώπηξ.
  3. Ἐνταῦθα ἦν Ἀσκληπιοῦ ἄγαλμα λίθου.
  4. Ἡ νίκη τῶν Ἑλλήνων λαμπρὰ ἐγένετο.
  5. Ἡ ἐπιθυμία ἀδίκων χρημάτων ἐστὶ κακόν.
  6. Ὑρκάνιοι μὲν πρῶτοι φίλοι ἡμῖν ἐγένοντο.
  7. Εἰμὶ ταχὺς τοῖς ποσίν.
  8. Κῦρος ἦν φιλάνθρωπος τὴν ψυχήν.
  9. Οἱ λόγοι τοῦ Δημοσθένους
  10. Θουκυδίδης ὁ Ὀλόρου
  11. Ὁ στρατὸς ἀφίκετο εἰς Οἰνόην τῆς Ἀττικῆς
  12. (Σωκράτης:) Τίς δὲ τὴν τῶν προβάτων ἀγέλην κράτιστος νέμειν; τί ὄνομα αὐτῷ; (Ἑταῖρος:) ποιμήν. (Πλάτων, Μίνως, 318a)
  13. Οἱ δέ τινες τῆς αὐτῆς γνώμης τῷ Πειθίᾳ ὀλίγοι ἐς τὴν Ἀττικὴν τριήρη κατέφυγον (Θουκυδίδης, Γ’, 70)
  14. Ἡ αλήθεια πολλοῦ ἀξία ἐστίν.
  15. Ἀκούετε μὲν οὖν (...) καὶ ὑμεῖς Ἰάσονος ὄνομα. (Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 6, 1, 4)
  16. Ἀναρχίας δὲ μεῖζον οὐκ ἔστι κακόν (Σοφοκλῆς, Ἀντιγόνη, 672)
  17. Ἅπασα ἡ Ῥόδος Ἀθηναίων ἐστίν.
  18. Ἐξετάζων δὲ καὶ σκοπῶν ἀξίως εἰπεῖν τῶν τετελευτηκότων ἕν τι τῶν ἀδυνάτων ηὕρισκον. (Δημοσθένης, Ἐπιτάφιος, 1)
  19. Πολλοὶ μαθηταὶ κρείττονες διδασκάλων εἰσί (Μένανδρος, Γνῶμαι Μονόστιχοι 651)
  20. Οἴμοι τῶν κακῶν, ἀπολεῖς. (Ἀριστοφάνης, Πλοῦτος, 390)
  21. Οὐδεμίαν εὔνοιαν ἐμοὶ ἔχουσιν.
  22. Οἱ δὲ μάρτυρες οὐ τὴν αὐτὴν γνώμην ἐμοὶ εἶχον (Δημοσθένης, Κατά Ἀφόβου 3, 54)
  23. Παυσανίας ἤρξατο εὔνους εἶναι τῷ δήμῳ (Λυσίας, Περὶ δημεύσεως τῶν τοῦ Νικίου ἀδερφοῦ 11)
  24. Ἐγὼ δ᾽ […] οὔτε ποσίν εἰμι ταχὺς οὔτε χερσὶν ἰσχυρός (Ξενοφῶν, Κύρου παιδεία, 2, 3, 6)
  25. Τοὺς ἄλλους τοὺς ὁμοίως ἐμοὶ διακειμένους (Λυσίας, Ὑπὲρ ἀδυνάτου, 7)
  26. Τὰ σῦκα ὀπωρίζειν βούληται (...) ἑπομένως τῷ νόμῳ. (Πλάτων Νόμοι, 844e)
  27. Καὶ πῶς ἔχετε ταῖς διανοίαις; (Λυκούργος, Κατὰ Λεωκράτους, 75)
  28. Τυφλὸς τά τ᾽ ὦτα τόν τε νοῦν τά τ᾽ ὄμματ᾽ εἶ. (Σοφοκλῆς, Οἰδίπους Τύραννος, 371)
  29. Κράτιστοι δ' ἂν τὴν ψυχὴν δικαίως κριθεῖεν οἱ τά τε δεινὰ καὶ ἡδέα σαφέστατα γιγνώσκοντες... (Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 2, 40)

Δοτική προσωπική

Δοτική προσωπική (Θεωρία)

Η δοτική προσωπική, όπως δηλώνει και το όνομά της, φανερώνει το πρόσωπο το οποίο αφορά το περιεχόμενο της πρότασης (πρβ. τη νεοελληνική γενική προσωπική). Η δοτική προσωπική, επομένως, προσδιορίζει το σύνολο του περιεχομένου της πρότασης και όχι έναν συγκεκριμένο όρο της. Είναι συχνή η εμφάνισή της σε προτάσεις με απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις, όπου συσχετίζει το γενικό περιεχόμενο τη πρότασης με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο.

Η δοτική προσωπική όμως εμφανίζεται και σε προτάσεις με προσωπικά ρήματα, στις οποίες αναλαμβάνει ποικίλες λειτουργίες. Συγκεκριμένα, μπορεί να δηλώνει:

(α) τον κάτοχο ή τον φορέα του υποκειμένου του ρήματος (δοτική προσωπική κτητική) με ρήματα υπαρκτικά, όπως: εἰμί, ὑπάρχω, γίγνομαι.

(β) το πρόσωπο προς ωφέλεια ή βλάβη του οποίου συμβαίνει αυτό που δηλώνει η πρόταση (δοτική προσωπική χαριστική ή αντιχαριστική).

(γ) το πρόσωπο προς αρέκεια ή δυσαρέσκεια, χαρά ή λύπη του οποίου συμβαίνει αυτό που δηλώνει η πρόταση (δοτική προσωπική ηθική). Η δοτική ηθική είναι συνήθως προσωπική αντωνυμία πρώτου ή δευτέρου προσώπου. Η δοτική ηθική μπορεί να συνοδεύεται από ένα επίθετο (συνήθως το επίθετο ἄσμενος) ή μια μετοχή (βουλόμενος, ἐθέλων, ἡδόμενος, ἀχθόμενος, προσδεχόμενος) που επιτείνουν τη σημασία της και λειτουργούν ως κατηγορηματικοί προσδιορισμοί της.

(δ) το πρόσωπο που συμμετέχει συναισθηματικά σε αυτό που περιγράφει η πρόταση (δοτική προσωπική της συμπάθειας).

(ε) το πρόσωπο που ενεργεί (δοτική προσωπική του ενεργούντος προσώπου ή του ποιητικού αιτίου). Η συγκεκριμένη δοτική συνοδεύει συνήθως παθητικά ρήματα συντελικού χρόνου, τα ρηματικά επίθετα σε -τὸς και -τέος, και μερικά απρόσωπα ρήματα όπως μέλει, μεταμέλει, παρεσκεύασται, ὁμολογεῖται, κλπ. Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις που η δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου συνοδεύει ρήματα τα οποία δεν είναι συντελικού χρόνου.

(στ) το πρόσωπο κατά την κρίση του οποίου ή σε σχέση με το οποίο ισχύει το περιεχόμενο της πρότασης (δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου ή της αναφοράς). Συνήθως πρόκειται για τη δοτική της μετοχής ενός ρήματος κίνησης ή ενός ρήματος που σημαίνει κρίση. Η μετοχή που συνοδεύει την δοτική προσωπική της αναφοράς, όπως και η μετοχή με τη δοτική ηθική, δίνει συχνά την εντύπωση ότι έχουμε μια απόλυτη χρονική μετοχή σε δοτική πτώση, ανάλογη προς τη γενική απόλυτη.

  1. Τοὺς ἐν τῷδε τῷ τάφῳ κειμένους […] ἔδοξεν τῇ πόλει δημοσίᾳ θάπτειν (Δημοσθένης, 60.1: η πόλη αποφάσισε να θάψει με δημόσια δαπάνη τους νεκρούς που κείτονται σε αυτόν εδώ τον τάφο)
  2. Ῥᾴδιόν ἐστιν ὑμῖν γνῶναι ὁποῖός τις ἦν περὶ αὐτήν (Λυσίας, 31.20: είναι εύκολο να καταλάβετε πώς συμπεριφέρθηκε προς αυτήν)

Κτητική

  1. Ἄλλοις μὲν γὰρ χρήματά ἐστι πολλὰ καὶ νῆες καὶ ἵπποι, ἡμῖν δὲ ξύμμαχοι ἀγαθοί (Θουκυδίδης, 1.86.3: γιατί άλλοι μπορεί να έχουν χρήματα πολλά και ναυτικό και ιππικό, εμείς όμως έχουμε γενναίους συμμάχους)
  2. Γυναικὸς δέ ποτε οὔσης ἐν τῇ πόλει καλῆς, ᾗ ὄνομα ἦν Θεοδότη (Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα, 3.11.1: όταν κάποτε βρισκόταν στην πόλη μια όμορφη γυναίκα που την έλεγαν Θεοδότη)

Χαριστική-Αντιχαριστική

  1. ΘΟΥΚ 2.12.3 ἥδε ἡ ἡμέρα τοῖς Ἕλλησι μεγάλων κακῶν ἄρξει αυτή εδώ η μέρα θα είναι αρχή μεγάλων συμφορών για τους Έλληνες
  2. ΞΕΝ ΚΑναβ 1.1.9 ἄλλο δὲ στράτευμα αὐτῷ συνελέγετο ἐν Χερρονήσῳ κι άλλο στράτευμα συγκεντρωνόταν γι' αυτόν στην Χερσόνησο

Ηθική

  1. ΞΕΝ ΚΠαιδ 1.4.2ὑπερεφοβεῖτο μή οἱ ὁ πάππος ἀποθάνῃ φοβόταν πολύ μήπως πεθάνει ο παππούς του και τον χάσει
  2. ΠΛ Απολ 20eκαί μοι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, μὴ θορυβήσητε και, σας παρακαλώ, μην κάνετε θόρυβο, Αθηναίοι
  3. ΙΣΟΚΡ 15.4καί μοι τὴν γραφὴν ἀνάγνωθι διάβασε, σε παρακαλώ, την καταγγελία.
  4. ΠΛ Φαιδ 78b ἐπανέλθωμεν, εἴ σοι ἡδομένῳ ἐστίν ας επιστρέψουμε όμως στο θέμα, αν αυτό σου είναι ευχάριστο
  5. ΞΕΝ Ελλ 5.3.13 ἦν δὲ οὐ τῷ Ἀγησιλάῳ ἀχθομένῳ ταῦτα αυτά δεν δυσαρεστούσαν τον Αγησίλαο

Συμπάθειας

  1. ΗΡΟΔ 1.80 διέφθαρτό τε τῷ Κροίσῳ ἡ ἐλπίς του Κροίσου τού χάθηκαν οι ελπίδες
  2. ΠΛ Συμπ 215e πολύ μοι μᾶλλον ἢ τῶν κορυβαντιώντων ἥ τε καρδία πηδᾷ η καρδιά μου χοροπηδά πολύ πιο έντονα απ' ό,τι των χορευτών που συμμετέχουν στις τελετές των Κορυβάντων

Ενεργούντος προσώπου

  1. ΛΥΣ 24.4 περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω γι' αυτά λοιπόν τόσα μόνο ας έχουν ειπωθεί από μένα
  2. ΛΥΣ 25.2 οὐδὲ γὰρ πολλοστὸν μέρος τῶν ἐκείνοις πεπραγμένων εἰρήκασιν γιατί δεν έχουν αναφέρει ούτε ένα ελάχιστο μέρος απ' όσα έχουν διαπραχθεί από εκείνους (τους Τριάκοντα)
  3. ΞΕΝ Ελλ 2.4.40 σκέψασθε εἰ ἄρα ἐπ' ἀνδρείᾳ ὑμῖν μέγα φρονητέον αναλογιστείτε αν ίσως πρέπει να καμαρώνετε για την ανδρεία σας
  4. ΠΛ Κρ 47e ἆρ᾽ οὖν βιωτὸν ἡμῖν ἐστιν μετὰ μοχθηροῦ καὶ διεφθαρμένου σώματος; άραγε αξίζει να ζούμε με αρρωστημένο και εντελώς κατεστραμμένο σώμα;
  5. ΘΟΥΚ 2.41.4 τοῖς τε νῦν καὶ τοῖς ἔπειτα θαυμασθησόμεθα θα μας θαυμάζουν και οι σύγχρονοι και οι μεταγενέστεροι
  6. ΘΟΥΚ 1.51.2 τοῖς δὲ Κερκυραίοις […] οὐχ ἑωρῶντο (αἱ Ἀθηναίων νῆες) στους Κερκυραίους όμως δεν ήταν ορατά (τα αθηναϊκά πλοία)

Κρίνοντος προσώπου (αναφοράς)

  1. ΞΕΝ Ελλ 2.1.27 ἦν ἡμέρα πέμπτη ἐπιπλέουσι τοῖς Ἀθηναίοις ήταν η πέμπτη ημέρα από τότε που είχαν εκστρατεύσει οι Αθηναίοι
  2. ΘΟΥΚ 1.24.1 Ἐπίδαμνός ἐστι πόλις ἐν δεξιᾷ ἐσπλέοντι ἐς τὸν Ἰόνιον κόλπον η Επίδαμνος είναι μια πολιτεία στα δεξιά όποιου μπαίνει στον Ιόνιο κόλπο
  3. ΞΕΝ ΚΑναβ 3.5.15ἔλεγον ὅτι […] ἡ δὲ (ὁδὸς) διαβάντι τὸν ποταμὸν πρὸς ἑσπέραν ἐπὶ Λυδίαν καὶ Ἰωνίαν φέροι έλεγαν πως ο άλλος δρόμος, αν περάσει κανείς τον ποταμό, οδηγεί δυτικά στην Λυδία και την Ιωνία.
  4. ΠΛ Πρωτ 321c ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ ἔρχεται Προμηθεύς (= ἀποροῦντος δὲ αὐτοῦ) την ώρα που εκείνος (ο Επιμηθέας) δεν ήξερε τι να κάνει, έρχεται ο Προμηθέας.

Μετοχές

  1. Ἀεὶ ὁ σωθείς ἐστιν ἀχάριστος.
  2. Τὸν εὐτυχοῦντα χρὴ εὐγμώμονα εἶναι.
  3. Οὐδὲν ἄλγος ἄπτεται θανόντων.
  4. Μίσει τοὺς κολακεύοντας.
  5. Πολιτεία ἐστὶν ἡ βουλευομένη περὶ ἁπάντων.
  6. Ὁ μὴ δαρεὶς ἄνθρωπος οὐ παιδεύεται!
  7. Ἀλέξανδρος προὐχώρει ξυντεταγμένῳ τῷ στρατεύματι.
  8. Ὀργὴ φιλούντων ἰσχύει ὀλίγον χρόνον.
  9. Τισσαφέρνης ἔτυχε ὢν ἐν Σάρδεσιν.
  10. Οἱ Θηβαῖοι ἔλαθον εἰσελθόντες εἰς Πλάταιαν.
  11. Εὖ ἐποίησας ἀφικόμενος.
  12. Ὑμεῖς αἰσθάνεσθε ἐξαπατώμενοι;
  13. Περικλῆς παρέλαβε τὴν πόλιν φρονοῦσα καλώς.
  14. Δείξω σε προδότην ὄντα.
  15. Μετὰ ταῦτα συγκαλέσας στρατηγοὺς ἔλεξε τοιάδε.
  16. Ὁρῶν ὑμᾶς πεφοβισμένους, διὰ τοῦτο συνεκάλεσα.
  17. Ἀλέξανδρος Ἀμύντα ἔπεμψε εἰς Σάρδεις φρουρήσοντα τὴν ἀκρόπολιν.
  18. Τοῦτο ἔχων, ἅπαντα ἔχω!
  19. Ἡ Σπάρτη ἐφάνη δυνατωτάτη ἐν τῇ Ἑλλάδι οὖσα ὀλιγανθρωποτάτη.
  20. Πορεύεται ἔχων ἱππέας πολλούς.

Μετοχές απόλυτες

  1. Ἐκεῖνοι δὲ εἰσελθόντες σὺν τοῖς ὑπηρέταις, ἡγουμένου αὐτῶν Σατύρου τοῦ θρασυτάτου τε καὶ ἀναιδεστάτου, εἶπε μὲν ὁ Κριτίας (Ξενοφῶν, Ἑλληνικά, 2, 3, 54: Εκείνοι μπήκαν με τους βοηθούς τους κι επικεφαλής τον Σάτυρο, τον πιο θρασύ κι αδιάντροπο απ' όλους. Ο Κριτίας είπε: [=ἐκείνων εἰσελθόντων])
  2. ΞΕΝ ΚΑναβ 1.2.21 Κῦρος ἀνέβη ἐπὶ τὰ ὄρη οὐδενὸς κωλύοντος ο Κύρος ανέβηκε στα βουνά χωρίς να τον εμποδίζει κανείς-Τροπική
  3. ΞΕΝ Ελλ 5.1.9 ναυμαχίας δὲ πρὸς σελήνην γενομένης, τέτταρας τριήρεις λαμβάνει ὁ Γοργώπας όταν έγινε η ναυμαχία υπό το σεληνόφως ο Γοργώπας κυρίεψε τέσσερεις τριήρεις. -χρονική
  4. ΞΕΝ Αγησ 2.31 [Ἀγησίλαος] ἀποπλεῖ οἴκαδε καίπερ μέσου χειμῶνος ὄντος αποπλέει για την πατρίδα μολονότι ήταν μεσοχείμωνο. -εναντιωματική
  5. ΘΟΥΚ 1.2.6 καὶ ἐς Ἰωνίαν ὕστερον ὡς οὐχ ἱκανῆς οὔσης τῆς Ἀττικῆς ἀποικίας ἐξέπεμψαν αργότερα, επειδή θεωρούσαν πως πια δεν τους χωράει η Αττική, έστειλαν [οι Αθηναίοι] ανθρώπους να ιδρύσουν αποικίες και στην Ιωνία.-αιτιολογική
  6. ΞΕΝ ΚΑναβ 3.2.10 οὕτω δ' ἐχόντων [τῶν πραγμάτων], εἰκὸς τοῖς πολεμίοις ἐναντίους εἶναι τοὺς θεούς επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, είναι φυσικό οι θεοί να εναντιώνονται στους εχθρούς μας.-αιτιολογική
  7. ΞΕΝ Ελλ 7.5.20 παρήγγειλεν αὐτοῖς παρασκευάζεσθαι ὡς μάχης ἐσομένης παράγγειλε στους στρατιώτες να ετοιμαστούν γιατί θα γίνει μάχη. -αιτιολογική
  8. ΕΥΡ απ. 397 θεοῦ θέλοντος κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοις αν θέλει ο θεός επιπλέεις και πάνω σε ένα καλάμι.-υποθετική
  9. ΞΕΝ Απομν 1.3.2 [Σωκράτης] ηὔχετο πρὸς τοὺς θεοὺς ἁπλῶς τἀγαθὰ διδόναι, ὡς τοὺς θεοὺς κάλλιστα εἰδότας ὁποῖα ἀγαθά ἐστι ο Σωκράτης προσευχόταν στους θεούς απλώς να του δώσουν τα αγαθά, διότι οι θεοί γνωρίζουν πολύ καλά ποια πράγματα είναι αγαθά.-αιτιατική απόλυτη, αιτιολογική
  10. ΘΟΥΚ 1.125.1-2 καὶ τὸ πλῆθος ἐψηφίσαντο πολεμεῖν. δεδογμένον δὲ αὐτοῖς εὐθὺς ἀδύνατα ἦν ἐπιχειρεῖν ἀπαρασκεύοις οὖσιν οι περισσότεροι ψήφισαν υπέρ του πολέμου∙ αν και ήταν αποφασισμένο όμως δεν ήταν δυνατόν να αρχίσουν αμέσως οι επιχειρήσεις επειδή ήταν ανέτοιμοι.
  11. ΞΕΝ ΚΑναβ 2.5.22 ἀλλὰ τι δὴ ὑμᾶς ἐξὸν ἀπολέσαι οὐκ ἐπὶ τοῦτο ἤλθομεν; αλλά γιατί, μολονότι μας ήταν δυνατό να σας εξολοθρεύσουμε, δεν φτάσαμε σε αυτό;

Παραθετικά

Να γραφούν τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων (διατηρώντας την πτώση, το γένος και τον αριθμό) και να γραφούν οι τρεις βαθμοί των αντίστοιχων επιρρημάτων.

Επίθετο

Επίρρημα

Θετικός

Συγκριτικός

Υπερθετικός

Θετικός

Συγκριτικός

Υπερθετικός

τοῦ δικαίου τοῦ δικαιοτέρου τοῦ δικαιοτάτου δικαίως δικαιότερον δικαιότατα
τῶν προθύμων          
ἡ ἔνδοξος          
ὁ εὔθυμος          
οἱ νέοι          
οἱ δυνατοί          
οἱ πιστοί          
τῶν σπανίων          
τῶν σφοδρῶν          
τοῖς ἱκανοῖς          
τὴν ἔγκυρον          
ὁ φλύαρος          
ὁ λόγιος          
τὸν εὔψυχον          
τῆς ὠφελίμου          
ἡ ἀξιόνικος          
τόν ἔντιμον          
ταῖς φιλοτίμοις          
ὁ μαλακός          
ὁ γεραιός          
τὰ καθαρά          
τῶν παλαιῶν          
τῆς ἐπικινδύνου          
τὸν γλυκύν          
τοῦ ἀληθοῦς          
ἡ γλυκεῖα          
ὁ χαρίεις          
τοῖςφίλοις          
ἡ βλάξ          
τοῦ πλατέος          
αἱ σοφαί          
ἡ ἀξία          
τοῦ φανεροῦ          
τὸν χαλεπόν          
τοῦ λογικοῦ          
τῷ ἰσχυρῶ          
ὁ ἄτιμος          
τῇ ἀσθενεῖ          
ἡ φοβερά          
ὦ σῶφρον          
ὁ μοχθηρός          
ἡ ἄπιστος          
ὁ οἰκεῖος          
ὁ ἐχθρός          
ἡ ἐπιεικής          
ὁ πυκνός          
ἡ ἀκριβής          
ὁ ἱκανός          
ὁ τίμιος          
ὁ ἁπλοῦς          
ὁ ἡδύς          
ἡ εὐμενής          
ὁ ἀγαθός          
ὁ κόσμιος          
ὁ δεινός          
ἡ ἀληθής          
ὁ ὀλίγος          
ὁ βασιλικός          
ἡ σώφρων          
ὁ καλός          
ἡ εὐδαίμων          

Μετοχές

Επιθετική

  1. Ἐντεῦθεν ἐξελαύνει εἰς Πέλτας, πόλιν οἰκουμένην (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 1, 2, 10: από εκεί προελαύνει και φθάνει στις Πέλτες, πόλη κατοικούμενη)
  2. Ἀπολαβὼν δὲ τὴν τυραννίδα τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ ὁ Πεισίστρατος (Ἠρόδοτος, 1, 61: όταν πήρε πίσω την τυραννίδα [ο Πεισίστρατος] με τον τρόπο που αναφέρθηκε)
  3. Οἱ μὲν γὰρ στρατηγήσαντες ὑμῖν πολλάκις μείζω τὴν πόλιν τοῖςδιαδεχομένοις στρατηγοῖς παρεδίδοσαν (Λυσίας, 13 (Κατ' Ἀγοράτου ἐνδείξεως), 62: άλλοι αφού σας υπηρέτησαν πολλές φορές ως στρατηγοί παρέδωσαν την πόλη μεγαλύτερη σε αυτούς που τους διαδέχτηκαν)
  4. Αἱ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι [διοικοῦνται] τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις (Αἰσχίνης, 3, 6: οι πόλεις που έχουν δημοκρατικό πολίτευμα κυβερνώνται σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους)

Κατηγορηματική

  1. Μισοῦντες γίγνονται τοὺς κακούς (Πλάτων, Νόμοι, 908b: μισούν τους κακούς [γίνονται άνθρωποι που μισούν τους κακούς])
  2. Μέγιστον τῶν κακῶν τυγχάνει ὂν τὸ ἀδικεῖν (Πλάτων, Γοργίας, 469b: το να αδικεί κανείς είναι το μεγαλύτερο από τα κακά)
  3. Ἥδομαι, ὦ Κλέαρχε, ἀκούων σου φρονίμους λόγους (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 2.5.16: χαίρομαι, Κλέαρχε, που ακούω συνετά λόγια από σένα [ή: ακούω με ευχαρίστηση συνετά λόγια από σένα])

Επιρρηματική

Παθητική Σύνταξη

  1. Ὑμεῖς ὁρᾶτε τὴν παρασκευὴν τῶν ἐχθρῶν. (Ἡ παρασκευὴ τῶν ἐχθρῶν ὁρᾶται ὑφ' ὑμῶν)
  2. Ἔπεισά σε πορεύεσθαι μετ' ἐμοῦ. (Σὺ ἐπείσθης μετ' ἐμοῦ πορεύεσαθι)
  3. Ζεὺς ἠλευθέρωσε Προμηθέα τῶν δεσμῶν (Προμηθεὺς ἠλευθερώθη τῶν δεσμῶν ὑπὸ Διός)
  4. Ὁ πάππος ἐνέδυσε τὸν Κῦρον καλὴν στολήν. (Ὁ Κῦρος ἐνεδύθη καλὴν στολὴν ὑπὸ τοῦ πάππου)
  5. Σωκράτης τὰ μέγιστα πάντας τοὺς βουλομένους ὠφέλει. (Πάντες οἱ βουλόμενοι τὰ μέγιστα ὑπὸ Σωκράτους ὠφελοῦντο)
  6. Θεμιστογένης γέγραφε ταῦτα (Ταῦτα Θεμιστογένει γέγραπται)
  7. Ἡ πόλις στρατηγοὺς ἡμᾶς αἱρεῖται. (Ἡμεῖς αἱρούμεθα στρατηγοὶ ὑπὸ τῆς πόλεως)
  8. Νομίζομέν σε φίλον. (Σὺ νομίζει ὑφ’ ἡμῶν φίλος)

Ονοματικές Δευτερεύουσες προτάσεις

  1. Ἐφοβήθησαν μὴ καὶ ἐπὶ σφᾶς ὁ στρατὸς χωρήσῃ.
  2. Παρεσκευάζοντο ὅπως ἐσβαλοῦσιν εἰς τὴν Μακεδονίαν.
  3. Λέγει Ἡράκλειτος ὅτι τὰ πάντα ῥεῖ.
  4. Λέγεται ὅτι τὰ πάντα ῥεῖ.
  5. Εἰ δὲ σὺ οἴει ὡς πλείω ἔχων τῶν ἰδιωτῶν χρήματα ὁ τύραννος διὰ τοῦτο καὶ πλείω ἀπ’ αὐτῶν εὐφραίνεται (Ξενοφῶν, Ἱέρων, 4, 6)
  6. Οἶδ’ ὅτι πάντες εἰώθασιν πλείω χάριν ἔχειν τοῖς ἐπαινοῦσι ἢ τοῖς συμβουλεύουσι.
  7. Ἀκούετε, εὖ οἶδ’ ὅτι, καὶ ὑμεῖς Ἰάσονος ὄνομα.
  8. Τοῦτο γιγνώσκω, ὅτι δίκαιός ἐστι Ἀριστείδης.
  9. Πρωταγόρας ὠμολόγει σοφιστὴς εἶναι καὶ ὅτι τοὺς ἀνθρώπους παιδεύοι.
  10. Φόβος ἐστὶ τοῖς γονεῦσι μὴ στερηθῶσι τῶν γηροτρόφων.
  11. Ἐφοβήθη τοῦτο, μὴ οὐκ ἔλθοι ἡ βοήθεια.
  12. Οἱ δὲ πολέμιοι δείσαντες μὴ ἁλῷεν ἐτράποντο.
  13. Μενέλαον εἶχεν τρόμος μὴ πάθειέν τι οἱ Ἀργείοι.
  14. Σκοπεῖ ἐξ’ ὅτου τρόπου φίλοι μὴ γενήσονται.
  15. Πυρὶ ἔδοξεν αὐτοῖς πειρᾶσαι εἰ δύναιντο ἐπιφλέξαι τὴν πόλιν.
  16. Οἱ θεοὶ συναγωνίζονται οἷς ἄν βουληθῶσι.
  17. Φίλιππός ἐστι ὅ,τι ἄν τις εἴποι.
  18. Οὗτός ἐστι στρατηγὸς ὅσων ἀθροίζονται ἐνταῦθα.
  19. Ξενοφῶν ἐπήρετο τὸν Ἀπόλλω τίνι ἂν θεῶν θύων σωθείη.
  20. Τοῦτ’ αὐτὸ ἀπόκριναι, εἰ ἀληθῆ λέγομεν.
  21. Ἄδηλόν ἐστι πότερον βέλτιόν ἐστι ἡμῖν…
  22. Ἔσεσθε ἄξιοι τῆς ἐλευθερίας ἧς κέκτησθε.
  23. Τὸν ἄνδρα τοῦτον, ὃν ζητεῖς, ἐστὶν ἐνθάδε.
  24. Ὅστις οὐ βούλεται ἀδικεῖν ἀνὴρ δίκαιός ἐστι.
  25. Φίλιππός ἐστι ὅ,τι ἄν τις εἴποι.
  26. Οὗτός ἐστι στρατηγὸς ὅσων ἀθροίζονται ἐνταῦθα.
  27. Ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. (Κατὰ Ματθαίον Εὐαγγέλιον, 23, 12)
  28. Ὅστις θέλῃ ὁπίσω μου ἐλθεῖν ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ…
  29. Ἀθηναῖοι διδάσκαλοι τοῖς ἄλλοις ἐγένοντο ὅτι οὐκ ἄμαχος εἴη ἡ Περσῶν δύναμις, ἀλλ’ πᾶν πλῆθος καὶ πᾶς πλοῦτος ἀρετῇ ὑπείκει.
  30. Ἄδηλόν ἐστι πότερον βέλτιόν ἐστι ἡμῖν…
  31. Οἰ πατέρες προνοοῦσι τῶν παίδων ὅπως μήποτε αὐτοὺς τἀγαθὰ ἐπιλείψει.
  32. Οὐκ ἔχω, ὦ Σώκρατες, ὅ,τι ἀποκρίνωμαί σοι.
  33. Ὅστις οὐ βούλεται ἀδικεῖν ἀνὴρ δίκαιός ἐστι.
  34. Φίλιππός ἐστι ὅ,τι ἄν τις εἴποι.
  35. Οὗτός ἐστι στρατηγὸς ὅσων ἀθροίζονται ἐνταῦθα.
  36. Ὅστις ταπεινώσει ἑαυτὸν ὑψωθήσεται. (Κατὰ Ματθαίον Εὐαγγέλιον, 23, 12)
  37. Συμβουλεύω ὑμῖν σῴζεσθαι ὅπῃ δυνατόν ἐστι.