→ Ιστορία → Αρχαία ελληνική ιστορία
Αγάπη μου, Νεάντερταλ
Στέφανος Κρίκκης, εφ. Τα Νέα, 10/5/2010
Στη Μέση Ανατολή φαίνεται να διασταυρώθηκαν με τους σύγχρονους ανθρώπους
Εξαφανίστηκαν πριν από 30.000 χρόνια, αλλά ένα μικρό κομμάτι του εαυτού τους συνεχίζει να ζει μέσα μας. Είναι το DΝΑ των Νεάντερταλ, οι οποίοι διασταυρώθηκαν με τους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου, προτού χαθούν για πάντα από την Ευρώπη, με ανεξήγητο προς το παρόν τρόπο.
Η Ευρώπη ήταν το τελευταίο καταφύγιο των Νεάντερταλ, οι οποίοι πριν από τουλάχιστον 400.000 χρόνια κυριαρχούσαν στη Μέση Ανατολή και τις απέραντες εκτάσεις της σημερινής Ρωσίας. Ηταν ένα προγονικό είδος ανθρώπου με μυώδη κατατομή, το οποίο μπορούσε να αντέξει το κρύο σε μια Γη που ήταν σκεπασμένη από πάγο. Είχε την ικανότητα μάλιστα να σμιλεύει λίθινα εργαλεία και ίσως να συνεννοείται με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας του, χρησιμοποιώντας κάποια μορφή φθόγγων.
Οταν οι πρόγονοι του σύγχρονου ανθρώπου άρχισαν να εγκαταλείπουν την Αφρική και να εξαπλώνονται σε Ανατολή και Δύση, ξαφνικά οι κοντόσωμοι Νεάντερταλ χάθηκαν.
Σε κάποιο σημείο αυτής της πολύχρονης διαδρομής, ο πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου φαίνεται ότι συνάντησε τον Νεάντερταλ, έσμιξε μαζί του και δημιούργησε πλήθος απογόνων.
«Να λοιπόν γιατί σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη που δεν κατάγονται από την Αφρική κρύβουν στο DΝΑ τους περίπου 4% από το DΝΑ των Νεάντερταλ», τονίζει ο δρ Σβάντε Πάαντο από το Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία, που διεκπεραίωσε τη μεγάλη επιστημονική έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στην έγκριτη επιθεώρηση «Science».
Πολλοί ανθρωπολόγοι και εξελικτικοί βιολόγοι θεωρούσαν μέχρι σήμερα ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είχε υποστεί καμία πρόσμειξη στο γονιδίωμά του με αυτό του Νεάντερταλ. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι μάλιστα που υποστήριζαν ότι το είδος των Νεάντερταλ ήταν ένα αποτυχημένο εξελικτικό πείραμα της φύσης. Η φύση δηλαδή δημιούργησε ένα προγονικό ανθρώπινο είδος, το οποίο όμως δεν κατάφερε να επιβιώσει και να εξελιχθεί στον σύγχρονο άνθρωπο.
Ομως η ομάδα του καθηγητή Σβάντε Πάαντο είχε άλλη άποψη. Με τη βοήθεια εξελιγμένων τεχνολογικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται στη μοριακή ανθρωπολογία μπόρεσαν να ανασυνθέσουν κάθε διαθέσιμη πληροφορία που κρυβόταν στα απολιθωμένα οστά των Νεάντερταλ. Κυρίως αξιοποίησαν το DΝΑ τριών γυναικών που έζησαν και πέθαναν στην περιοχή της Κροατίας πριν από 45.000 έως 38.000 χρόνια. Κατάφεραν να συνενώσουν περίπου τρία δισεκατομμύρια βασικά ζεύγη του DΝΑ που αντιστοιχούν στα 2/3 του γονιδιώματός τους.
Η σύγκριση
Στη συνέχεια, συνέκριναν το DΝΑ των Νεάντερταλ με εκείνο πέντε σύγχρονων ανθρώπων, οι δύο από τους οποίους κατάγονται από την Αφρική. Διαπίστωσαν με έκπληξη ότι το μικροσκοπικό κομμάτι της κληρονομιάς των Νεάντερταλ υπήρχε στο γονιδίωμα όλων των ανθρώπων εκτός από εκείνων που έχουν ρίζες στη Μαύρη Ηπειρο. Το γεγονός αυτό έκανε τους ερευνητές να υποθέσουν ότι οι άμεσοι πρόγονοί μαςπου λέγεται ότι εμφανίστηκαν στην Αφρική- διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ όταν άρχισαν τη μεγάλη τους μεταναστευτική έξοδο από τη Μαύρη Ηπειρο. Η πρώτη επαφή με τους Νεάντερταλ φαίνεται πως έγινε στη Μέση Ανατολή πριν από 38.000 χρόνια. Εκεί έσμιξαν τα δύο ανθρώπινα είδη και στη συνέχεια οι πρόγονοί μας εποίκησαν τον υπόλοιπο κόσμο.
Ο ΗΟΜΟ ΝΕΑΝDΕRΤΗΑLΙS
χρόνια μέχρι 270.000 χρόνια.
Απολιθώματα του Νεάντερταλ εντοπίστηκαν αρχικά στην κοιλάδα Νεάντερ στη Γερμανία, το 1856. Τα απολιθώματα, που βρίσκονταν σε λατομεία ασβεστόλιθου, υποδήλωναν ότι ανήκαν σε ένα είδος που είχε μεγαλύτερη μυϊκή διάπλαση από τον σύγχρονο άνθρωπο. Τα οστά στον λαιμό τους ήταν μακρύτερα, είχαν φαρδύτερους ώμους και το μέγεθος του εγκεφάλου τους ήταν ίδιο ή ίσως λίγο μεγαλύτερο από εκείνο του σημερινού ανθρώπου.
Η φυσιολογία του οργανισμού τους ήταν τέτοια που τους επέτρεψε να επιβιώσουν στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούσαν κατά την τελευταία Παγετώδη Περίοδο. Οι Νεάντερταλ έφτιαχναν με επιδέξιο σχετικά τρόπο πέτρινα εργαλεία, νοιάζονταν για τα άρρωστα μέλη και τους ηλικιωμένους της ευρύτερης οικογένειάς τους και ίσως έθαβαν τους νεκρούς τους. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι Νεάντερταλ μπορούσαν να συννενούνται με κάποια μορφή γλώσσας, επειδή διέθεταν μια παραλλαγή του γονιδίου FΟΧΡ2, το οποίο είναι απαραίτητο για την εκφορά του λόγου. Το ανθρώπινο αυτό προγονικό είδος ήταν κυρίαρχο στην Ευρώπη και τη Δυτική Ασία για περισσότερο από 150.000 χρόνια. Εξαφανίστηκε πριν από περίπου 30.000 χρόνια.