→ Ιστορία → Αρχαία ελληνική ιστορία

Παγκρεατίτιδα νίκησε τον Μεγαλέξανδρο

Σοφία Νέτα, εφ. Ελευθεροτυπία, 9/12/2004

«ΔΙΑΓΝΩΣΗ» Ελλήνων ειδικών με βάση τις αναφορές Πλούταρχου και Αθήναιου

Από οξεία παγκρεατίτιδα έχασε πιθανότατα τη ζωή του ο Μέγας Αλέξανδρος πιστεύουν Ελληνες ειδικοί, νόσο με απρόβλεπτη και συχνά μοιραία έκβαση, για την οποία τα θεραπευτικά μέσα αντιμετώπισης είναι ακόμη και σήμερα λίγα.

Όπως επισημάνθηκε, σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου, από τον πρόεδρο της Ελληνικής Παγκρεατολογικής Εταιρείας Γιώργο Νίκου, στο συμπέρασμα αυτό έχουν καταλήξει οι ειδικοί, σύμφωνα με τα όσα γράφουν ο Πλούταρχος και ο Αθήναιος.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος αισθάνθηκε δυνατό πόνο στην πλάτη του, όταν προς το τέλος ενός συμποσίου και ύστερα από στοίχημα με φίλο του, ήπιε ένας τεράστιο κύπελλο με κρασί, από αυτά που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι στις τελετές.

Μοιραίος συνδυασμός

Ο συνδυασμός μάλιστα με ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά φαίνεται ότι στάθηκε μοιραίος, ενώ οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι ήταν αλκοολικός, αλλά το πρόβλημα δημιούργησε ότι ήπιε απότομα πολύ μεγάλη ποσότητα αλκοόλ.

Στη συνέχεια παρουσίασε οξύ πόνο στην πλάτη και αργότερα υψηλό πυρετό, που είναι χαρακτηριστικά της φλεγμονής του παγκρέατος, που είναι πιθανό να τον οδήγησε στο θάνατο.

Η οξεία παγκρεατίτιδα εμφανίζεται σε 150-450 άτομα κάθε χρόνο ανά εκατομμύριο πληθυσμού και στις βαριές περιπτώσεις εμφανίζεται πολυοργανική ανεπάρκεια και σήψη. Τα τελευταία χρόνια, η καλύτερη κατανόηση της παθογένεσής της και τα ισχυρά αντιβιοτικά έχουν οδηγήσει σε μικρή ελάττωση του ποσοστού θνητότητας.

Για τη νόσο ευθύνεται κυρίως η μεγάλη και χρόνια κατανάλωση αλκοόλ, στη ΒΔ Ευρώπη και στις ΗΠΑ, ενώ το συχνότερο αίτιο εμφάνισής της στην Ελλάδα είναι η χολολιθίαση (60% και η υπερλιπιδαιμία). Άλλα, σπανιότερα αίτια είναι τραυματισμοί, λοιμώξεις, λήψη φαρμάκων, αλλά και η κληρονομικότητα.

Στη χθεσινή συνέντευξη, που δόθηκε με αφορμή το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Παγκρεατολογίας που πραγματοποιείται 10-11 του μήνα στην Αθήνα, ομιλητές ήταν επίσης ο αντιπρόεδρος της Εταιρείας Στέλιος Μαντωνάκης και ο ταμίας Γιώργος Τουμπανάκης.

Καρκίνος

Όσον αφορά τον καρκίνο του παγκρεάτος, που πλήττει περίπου 1.000 ανθρώπους στη χώρα μας το χρόνο, τα νέα που αφορούν μια νέα θεραπεία είναι ενθαρρυντικά για τους ενδοκρινικούς όγκους στο πάγκρεας.

Με μία μόνο ένεση αναλόγου σωμοστατίνης, η οποία χορηγείται ενδομυϊκώς μία φορά το μήνα, αναστέλλεται η εξέλιξη της νόσου στο 60% των ασθενών.

Μετά τα 50

Η συχνότητα των ενδοκρινικών όγκων του παγκρέατος ανέρχεται για την Ελλάδα στα 200 νέα περιστατικά το χρόνο, ενώ οι όγκοι αυτοί εμφανίζονται σε οποιαδήποτε ηλικία, με αιχμή στην 5η και 6η δεκαετία της ζωής.

Η τοξικότητα της θεραπείας είναι ελάχιστη, ενώ χάρη στο σπινθηρογράφημα υποδοχέων σωμοστατίνης υπάρχει δυνατότητα πρόβλεψης της ανταπόκρισης του ασθενή στη χορήγηση των φαρμάκων.

Οταν διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του παγκρέατος, χειρουργείται μόνο στο 10% των περιπτώσεων, ενώ έχει ήδη κάνει μεταστάσεις στο 80% των ασθενών, με αποτέλεσμα να τον αποκαλούν «σιωπηλό δολοφόνο».

Οι διατροφικοί παράγοντες (μεγάλη κατανάλωση ζωικού λίπους, πολλοί καφέδες ημερησίως), αλλά και το κάπνισμα, φαίνεται ότι σχετίζονται με την εμφάνισή του.

Οι ειδικοί τόνισαν ότι το κάπνισμα είναι ο μοναδικός μέχρι σήμερα αιτιολογικός παράγοντας που έχει ενοχοποιηθεί σαφώς, ενώ το αλκοόλ δεν φαίνεται να εμφανίζει την ίδια σαφή αιτιολογική συσχέτιση.