Αναγνώσεις ποιητικών έργων

Χρύσα Σπυροπούλου, εφ. Καθημερινή, 25/12/2007

Γεώργιος Σπανός, Διδακτική μεθοδολογία, Η διδασκαλία του ποιήματος, Αθήνα 2007

Ο Γιώργος Σπανός, πανεπιστημιακός δάσκαλος και συγγραφέας, ασχολείται μεθοδικά με την Ειδική Διδακτική-Διδακτικές Ασκήσεις, τις Θεωρίες Μάθησης και Διδασκαλίας, τη Διδακτική της Ελληνικής Γλώσσας ως μητρικής καθώς και τη Διδασκαλία του Γραπτού Λόγου (Εκφρασης-Εκθεσης).

Στο βιβλίο του Διδακτική Μεθοδολογία προσεγγίζονται σύγχρονες θεωρίες, οι οποίες συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη διδασκαλία του ποιήματος. Από τον Βίλχελμ Σέρερ, τον Βίλχελμ Ντίλθι και τις απόψεις, που σχετίζονται με την ουσία της ποιητικής πράξης και του αποτελέσματος, καθώς και με την κατανόησή του, έως την ερμηνεία του ποιήματος και τη θέση του Ρικέρ, ο συγγραφέας παρουσιάζει το θεωρητικό πλαίσιο απ’ το οποίο αφορμάται για να εισέλθει σε πιο πρακτικά και εξιδανικευμένα τοπία, όπως είναι το ερμηνευτικό πρότυπο διδασκαλίας του ποιήματος ή η διαλεκτική κατανόησης και ερμηνείας, σύμφωνα με την τοποθέτηση του Γιώργου Σπανού. Παράλληλα γίνεται ενδελεχής ανάλυση ποιημάτων -Αναγνωστάκης, Σεφέρης, Σαχτούρης κ.ά.-, η οποία σταδιακά αναδεικνύει όλες τις συνιστώσες των έργων. Η αφόρμηση π.χ., η οποία αναφέρεται στην ιστορία του συγκεκριμένου ποιήματος, η παρουσίαση του όλου, η χρονική συναίρεση σε συνδυασμό με τα ιστορικά και μυθικά στοιχεία συνδυασμένα με το βίωμα και την εμπειρία του δημιουργού, αποτελούν μια εις βάθος ανάλυση των έργων. Ετσι, ακολουθεί η Γραμματική και η βιωματική ερμηνεία, δηλ. αποδίδεται η περιγραφή καταστάσεως με την αναφορά στη χρήση λέξεων και εικόνων, καθώς και στη σχέση ποιητικού λόγου με τον αντικειμενικό. Για να αποφευχθούν διάφοροι κίνδυνοι κατά τη διδασκαλία του ποιήματος, όπως είναι η καταφυγή στον διδακτισμό και την ψυχρή προσέγγισή του, ο συγγραφέας προσφεύγει σε χρήσιμες επισημάνσεις, οι οποίες σκοπό έχουν να αναδείξουν επιπλέον «μυστικά» μιας αποτελεσματικής και ουσιαστικής ερμηνευτικής πράξης.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου που αφιερώνεται στη Νέα Κριτική, εξετάζονται καινούργιες απόψεις, οι οποίες σημάδεψαν την ανανεωμένη κριτική θεώρηση της λογοτεχνίας. Παρατίθενται οι θέσεις των Αϊβορ Αρμστρογκ Ρίτσαρντς, Τ.Σ. Ελιοτ, Ντ. Χ. Λόρενς, Λίβις, Ράνσομ, κ.ά., προτάσεις που βρίσκουν εφαρμογή σε ποιητικά παραδείγματα.

Με εφόδια την επιστημονική του κατάρτιση, η οποία έχει τις βάσεις της σε κλασικά θεωρητικά έργα αλλά και την ευαισθησία του δασκάλου και αναγνώστη, ο Γ. Σπανός παραδίδει ένα χρήσιμο εργαλείο κυρίως στους φοιτητές, αλλά και τους εκπαιδευτικούς για την ανάγνωση και την κατανόηση των λογοτεχνικών κειμένων, εν προκειμένω του ποιήματος.