Αρχική σελίδα → Λογοτεχνία → Πεζογραφία

«Κομπιουτεράκηδες» εν δράσει

Μάρη Θεοδοσοπούλου, εφ. Το Βήμα, 29/5/2005

Eύη Λαμπροπούλου, Σχεδόν σούπερ, εκδ. Κέδρος, 2005, σελ. 280

Ένα παραδοσιακό ρομάντζο σε χάι-τεκ αμπαλάζ από μια φωνή της νεότερης γενιάς

Στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο της ηλεκτρονικής, των ψυχοθεραπειών και της υπερκατανάλωσης, που τόσο ελκύει τους αμερικανούς συγγραφείς, κινείται το δεύτερο μυθιστόρημα της E. Λαμπροπούλου. Τουλάχιστον αυτή είναι η αρχική εντύπωση, γιατί τελικά μέσα σε αυτό το χάι- τεκ αμπαλάζ κρύβεται ένα παραδοσιακό ρομάντζο, μια και την ηρωίδα, ύστερα από πολλές περιπέτειες και βάσανα, θα σώσει ο έρωτας ενός πρίγκιπα που θα παρουσιαστεί, κατά το αρχετυπικό του μύθου, μεταμφιεσμένος σε βοσκό. Συγγραφέας της καινούργιας χιλιετίας η Λαμπροπούλου, από τα παιδιά που κυοφορήθηκαν επί απριλιανής δικτατορίας και έγιναν γνωστά με το παιγνιώδες όνομα η γενιά ή έστω η ομάδα τού «Να ένα μήλο». Χίλιες φορές προτιμότερο από το προηγούμενο βαρύγδουπο βαπτιστικό γενιάς, εκείνο του ιδιωτικού οράματος για τους συγγραφείς της σοσιαλιστικής άνοιξης, αφού το ενδιάμεσο ασκέρι του '90 έμεινε αβάπτιστο. Το σίγουρο είναι πως τα παιδιά του 21ου δεν πήραν τίποτε από τους παππούδες της θρυλικής γενιάς της αντίστασης, ενώ, κατά το παράδειγμα των γονιών, στρέφουν τα βλέμματα προς τα εκτός συνόρων φώτα και δη τα υπερατλαντικά.

H πολυπόθητη ωριμότητα



H Εύη Λαμπροπούλου (φωτογραφία: Γ. Οικονομόπουλος)


Το μυθιστόρημα της Λαμπροπούλου θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και bildungsroman, κωμικό ίσως και διδακτικό, καθώς παρακολουθεί την ηρωίδα που μόλις έχει καβατζάρει τα τριάντα, ύστερα από παρατεταμένη καθήλωση στην παιδική ηλικία, να κατακτά την πολυπόθητη ωριμότητα. Γενικότερα, στα ανοιξιάτικα μυθιστορήματα, όπως της Λ. Διβάνη ή του A. Σταμάτη, πληθαίνουν οι ανώριμοι ήρωες με τα παιδικά τραύματα και από κοντά οι υπερπροστατευτικές μαμάδες και οι απόντες, ατακτούληδες, μπαμπάδες. Με έναν λόγο, ο Φρόυντ σε όλο του το μεγαλείο. Μόνο που οι αμαρτίες γονέων μπορεί, κατά την παροιμιακή ρήση ή και τις φροϋδικές ερμηνείες, να παιδεύουσι τέκνα, από την άλλη όμως ευλογούν τα μυθιστορήματά τους διά του πολλαπλασιασμού των σελίδων. Καθόλου παράξενο, αφού πρόκειται για συγγραφείς που μεγάλωσαν μέσα στο ψυχοθεραπευτικό μπουμ, πλήρως εξοικειωμένους με τα ψυχαναλυτικά πράγματα. Από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του μυθιστορήματος της Λαμπροπούλου οι συνεδρίες της ηρωίδας με τη «γιατρούλα», κατά την αγοραία μορφή της αμερικανικής ψυχοθεραπείας, μακράν του επίπονου ψυχαναλυτικού ντιβανιού, αναδεικνύουν τη φαιδρή πλευρά της «διαχείρισης» των ψυχολογικών προβλημάτων.

Σύμβουλος πληροφορικής η ηρωίδα, παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας της είναι ήδη υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης αμερικανικής εταιρείας διεθνούς εμβέλειας. Στα πρώτα κεφάλαια περιγράφονται εν εκτάσει οι εντατικοί ρυθμοί εργασίας, που επεκτείνονται και στον τρόπο διαβίωσης με τις φροντίδες καθαριότητας και σίτισης να παραμελούνται. Ολοσχερής η εξάρτηση από το μηχάνημα, μέσω του οποίου φιλτράρεται η πραγματικότητα. Ως βρέφος κουβαλά η ηρωίδα τον φορητό υπολογιστή της, αντιλαμβανόμενη εαυτόν ως σκληρό δίσκο. Παιδί χωρισμένων γονιών, αντί υπνωτικών διαβάζει Μίκυ Μάους. Με την εμμονή να αποφύγει το μητρικό πρότυπο της καλής νοικοκυράς, επιδίδεται στο σεξ με άντρες κάθε εθνικότητας, οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Ανώριμοι και οι κολλητοί της, ένας φανατικός προγραμματιστής και ένας μπαρόβιος, ενώ ο τέταρτος της παρέας και μόνιμος σύντροφός της είναι ένας γιάπης που αδιαφορεί για το ερωτικό άθλημα. Ψυχοσωματικά προβλήματα αναγκάζουν την ηρωίδα να παραιτηθεί από την εταιρεία, αναζητώντας μια περισσότερο δημιουργική δουλειά ως σχεδιάστρια σούπερ προϊόντων πληροφορικής.

Ούτε όμως «η ζούγκλα του Ιντερνετ» ούτε οι ασκήσεις αυτογνωσίας θα δώσουν τη λύση. Ενώ οι φίλοι της ανακαλύπτουν, ο ένας μετά τον άλλον, την απελευθέρωση που φέρνουν οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις, η ίδια δοκιμάζει τα πάντα ή σχεδόν, μια και απέχει των ναρκωτικών: γιατρούς, ομοιοπαθητικούς, αστρολόγους, ψυχιάτρους, ώσπου να καταλήξει «στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας του δήμου» για «δωρεάν ψυχοθεραπεία», όπου τα πάντα θα ευοδωθούν ως εκ θαύματος. Ενα ταξίδι στη γενέτειρα για ιαματικά λουτρά σώματος και ψυχής θα οδηγήσει στην αποδοχή του πατρικού ειδώλου, ταυτόχρονα με την εμφάνιση του πρώτου πραγματικού άντρα στη ζωή της.

Άτακτος και ωμός

Όπως το πρώτο μυθιστόρημα της Λαμπροπούλου, το Χάπι Λου (εκδόσεις Οξύ, 2001), και το πρόσφατο απλώνεται σε σχεδόν τριακόσιες σελίδες, χωρισμένο σε πλήθος σύντομων κεφαλαίων, με τίτλους, επιφωνήματα και φρασούλες που παραπέμπουν σε παιδικά αναγνώσματα ή και κόμικς, εναρμονιζόμενες με τον τόνο της αφήγησης. Προφορικός λόγος σε πρώτο πρόσωπο, άτακτος και ωμός, ζωντανεύει περαιτέρω με τις στιχομυθίες. Τρέχοντες διάλογοι φωνογραφικής ακρίβειας, με ατάκες και λογοπαίγνια, σε παραλλαγές διαφημιστικών σλόγκαν και τηλεοπτικών κλισέ. Τη μονομερή οπτική ενδυναμώνουν οι ένθετες, με πλάγια στοιχεία, σκέψεις της ηρωίδας, κυνικές σε συνεχή αντιλογία. Και βεβαίως οι κομπιουτεράκηδες ήρωες, είτε αναφέρονται στη δουλειά τους είτε γενικότερα στη ζωή τους, χρησιμοποιούν ένα πλούσιο αγγλικό λεξιλόγιο, όπου τα ελληνικά χρησιμεύουν ως συνδετικό υλικό, και αυτό όμως αναπροσαρμοσμένο συντακτικά και εκφραστικά. Μόνο για το σεξ επιστρατεύεται ένα αμιγές ελληνικό λεκτικό, μάλλον ως πλέον χυμώδες. Τέλος πρέπει να σημειώσουμε πως οι «ναεναμηλίτες», από τον πρεσβύτερο Δημήτρη Στεφανάκη ως τη Λαμπροπούλου, εμφανίζουν στα μυθιστορήματά τους έναν απρόσμενο ρομαντισμό.