Καστανιά Τρικάλων: ιστορικό βλαχοχώρι , κτισμένο μέσα σε έλατα και... καστανιές

Ντίνος Κιούσης, εφ. Καθημερινή, 11/12/2010

Ο Αγιος Αθανάσιος, ναός του 1783, με αγιογραφίες από τον Καλαρρυτινό ζωγράφο Δημ. Ζούκη

Υπάρχουν πολλά χωριά με την ονομασία «Καστανιά» στην Ελλάδα. Σχεδόν όπου υπάρχει ορεινός όγκος υπάρχει και ένα χωριό με το όνομα Καστανιά ή παραφθορά αυτού, όπως Καστάνιτσα ή Καστανερή. Όλα τους είναι όμορφα ορεινά χωριά με καστανεώνες γύρω γύρω, με εξαίρεση την Καστανιά στη Σάμο όπου οι καστανεώνες έγιναν ξυλεία.

Η Καστανιά του νομού Τρικάλων, έδρα του ομώνυμου δήμου, βρίσκεται στα ΒΔ του νομού και απέχει 56 χλμ. από τα Τρίκαλα και 35 χλμ. από την Καλαμπάκα. Κτισμένη μέσα στο πράσινο, σε περίπου 850 υψόμετρο, είναι ένα πανέμορφο χωριό με σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, πλακόστρωτα δρομάκια και πλατείες. Και βέβαια το χωριό περικλείεται από έλατα, μαύρη πεύκη, οξιές, βελανιδιές και φυσικά τον καστανεώνα που κάποτε ξεπερνούσε τα 3.000 στρέμματα και έδωσε και την ονομασία στο χωριό. Τα νερά γύρω από το χωριό κι αυτά άφθονα. Βρύσες και ποταμάκια και επιβλητικά πλατάνια, που σκεπάζουν τις πλατείες του χωριού.

Ο Δήμος Καστανιάς έχει περίπου 1.600 κατοίκους, ενώ περίπου 150 είναι οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού που ασχολούνται με την υλοτομία, τη γεωργοκτηνοτροφία και τελευταία με τον τουρισμό. Ειδικά για το τρίτο, η «πρώτη» ύλη είναι πραγματικά εξαιρετική. Η Καστανιά είναι ένας ιδανικός τόπος για να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη Φύση σε αμέτρητα φυσικά μονοπάτια. Η Καστανιά ακόμα είναι ένα Βλαχοχώρι με ιστορία. Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, κτίστηκε από τον Καστανιώτη ομογενή από τη Ρουμανία, Δημοστέργιο, η ομώνυμη σχολή που λειτούργησε ώς το 1891 από την οποία αναδείχθηκαν πολλοί επιστήμονες και άνθρωποι των Γραμμάτων. Στην Καστανιά πήγε και ο Καραϊσκάκης το 1824 μετά τη διαμάχη του με τον Νικ. Στουρνάρη. Το χωριό φιλοξένησε στις 7 Ιουλίου του 1943 και το Βαλκανικό Συνέδριο των ανταρτών και μάλλον γι’ αυτό κάηκε από τους Γερμανούς τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου.

Ακόμα αξίζει να κάνετε ψώνια. Από ντόπιους παραγωγούς μπορείτε να προμηθευτείτε πλήθος τοπικών παραδοσιακών προϊόντων, όπως: γλυκά του κουταλιού, οπωροκηπευτικά, τραχανά, μελισσοκομικά και τυροκομικά προϊόντα, καθώς και διάφορα είδη χειροτεχνίας.

Αξιοθέατα

Η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που κτίστηκε περίπου το 1783. Οι εξαιρετικές αγιογραφίες που υπάρχουν στο εσωτερικό του ναού από τον Καλαρρυτινό ζωγράφο Δημ. Ζούκη.

Η «Γκούρα», τόπος αναψυχής και ξεκούρασης, η οποία βρίσκεται 300 μ. δυτικά από το κέντρο του χωριού, μέσα σε καστανιές και πλατάνια, με γήπεδο ποδοσφαίρου, μπάσκετ και παιδική χαρά, δίπλα στο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας. Εκεί βρίσκονται και οι πηγές Στίνος με κρύα τρεχούμενα νερά.

Η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Σιαμάδων, στον δρόμο Χάνι Μουργκάνη-Καστανιά, περίπου 2 χλμ. από τον δρόμο. Κτίστηκε περί το 1600 και πιθανολογείται πως υπάρχει υπόγεια σήραγγα που αρχίζει από κάποιο σημείο μέσα στο Ιερό και καταλήγει έξω από το μοναστήρι που είχε φτιαχτεί για την κρυφή έξοδο των μοναχών κατά τη διάρκεια πολέμων.

Το «βασιλικό δάσος» στο βουνό Κυνηγός. Οταν ο βασιλεύς Γεώργιος Α΄ επισκέφθηκε την Καστανιά το 1881, οι κάτοικοι του χάρισαν αυτό το δάσος και γι’ αυτό πήρε κι αυτή την ονομασία.

Η Βιβλιοθήκη του χωριού, δίπλα στο παλιό κοινοτικό κατάστημα, περιέχει περίπου 3.000 βιβλία.

Τον γειτονικό Αμάραντο, ένα άλλο, όμορφο χωριό χτισμένο μέσα στα έλατα. Πήρε την ονομασία του από τα ομώνυμα λουλούδια που φυτρώνουν την άνοιξη και κιτρινίζουν το τοπίο.

Από εδώ περνά ο δρόμος για τη Μονή Δολιανών, με τον Καθολικό Ναό του Τιμίου Σταυρού (1770). Από την Καστανιά απέχει 2 χλμ. Εκεί αξίζει να δείτε το παλιό καμπαναριό του περασμένου αιώνα, καθώς και τον παλιό Νερόμυλο που έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Ακόμα στη θέση «Παλαιοχώρι», εκεί όπου βρισκόταν το παλιό χωριό, υπάρχει τώρα χώρος αναψυχής, μέσα στα έλατα, δίπλα σε μια πηγή με παγωμένο νερό που πηγάζει από το βουνό.

Χρήσιμες πληροφορίες

Πώς θα πάτε:

Η πρόσβαση στον δήμο είναι εύκολη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, μέσω του επαρχιακού οδικού δικτύου, με το οποίο συνδέεται με τους Δήμους Καλαμπάκας, Κλεινοβού, Μαλακασίου, Χασίων και Ασπροποτάμου. Η απόσταση από την Αθήνα μέχρι την Καστανιά, μέσω Λαμίας-Τρικάλων-Καλαμπάκας, είναι 384 χλμ.

Πού θα μείνετε:

Ξενοδοχείο «Μανάκος», Καστανιά, τηλ. 2432061070, Κοινοτικός ξενώνας «Η Πίνδος», Καστανιά, τηλ. 2432061219, Κοινοτικός ξενώνας «Η Λούσκα», Αμάραντος τηλ. 2432061090

Πού θα φάτε:

Κυριολεκτικά όπου βρείτε. Το μέρος δεν έχει γίνει ακόμα τουριστικό κι έτσι όλα τα ταβερνεία ή εστιατόρια είναι καλά και γνήσια.